void

Hallo, Ik ben niet neutraal want ik hoor bij audio-cube (importeur Audio Note), maar ik ken dus de verschillen. De units zijn in ieder geval verbeterd t.o.v. oudere modellen. Voor je versteker hoef je 't niet per se de HE te nemen, tenzij je superhard wil draaien. Maar de nieuwe HE units vind ik erg mooi, ze reproduceren het geluid/timbres nog iets verfijnder en losser. Ze zijn gemaakt van een ander conusmateriaal: hennep (als ze niet bevallen kun je ze nog altijd oproken Audio Note speakers richten zich meer op het weergeven van klankkleur dan op een haarscherpe aftekening. Als ik het over klankkleur heb bedoel ik niet per se een kleuring van het geluid. Een perfect systeem is neutraal, maar neutraal betekent niet kleurloos, het betekent dat het een grote varieteit in natuurlijke klankkleuren (timbres) kan weergeven, de diversiteit tussen verschillende instrumenten/opnames is maximaal. In praktijk is kleuring nooit helemaal te voorkomen, elk systeem zijn eigen karakter toe. Meestal is die kleuring een "vergrijzing" van het geluid (ik zou het eerder ontkleuring noemen). Audio Note heeft typische "rijke" kleuring (moeilijk uit te leggen, net alsof er goudgeel licht over de soundstage schijnt ipv. wit licht), maar niet zoals sommige speakers die het geluid afronden/opwarmen. In de high-end/hifi kom je trouwens steeds meer speakers tegen die het tegenovergestelde doen: het geluid aanscherpen, daardoor lijkt alles wat transparanter en dynamischer. Oordeel altijd zelf wat je echt/mooi/lekker/verleidelijk/sexy vind klinken Als een systeem een grote variteit tussen instrumenten/opnames kan laten horen dan is dat in ieder geval een indicatie voor kwaliteit. Audio Note speakers worden vaak wijd opgesteld, heel dicht tegen de muur, dat geeft 'n groots geluid wat sommige mensen aanspreekt en anderen niet. Zelf vind ik ze mooier als ze dichter bij elkaar staan en iets verder van de muur (ook afhankelijk van de acoustiek), dan laten ze beter de sfeer van de opname horen (intiem bij kleine bezetting, groots bij een grote soundstage in de opname).

Helemaal mee eens, en dit wordt ook bevestigd door de meeste mensen die het serieus vergeleken hebben. Luisteren! dan oordelen. Het resultaat hangt natuurlijk af van je set (impedantie luidspreker/crossover filter, controle van de versterkeruitgang, gebruikte kabels). Bi-wiring klinkt vaak wat spectaculairder op 't eerste gehoor, maar let op dat je niets aan muzikaliteit, coherentie, tastbaarheid, ritme (PRAT), e.d. verliest. Met single-wiring klopt het geheel vaak beter, het hoog en laag sluiten mooier aan bij het middengebied, het middengebied blijft beter overeind. Bij single wiren moet je overigens wel de kabels op het laag (woofer) aansluiten, niet op het hoog zoals zo vaak gedacht wordt! Zelfs sommige speakerfabrikanten adviseren dit verkeerd. En in veel winkels zie je het ook verkeerd aangesloten. Hier geldt weer hetzelfde, het klinkt vaak wat spectaculairder, het hoog wat opener, maar je hebt meestal meer vervorming. Tip: vervang de verbindingsplaatjes door een enkel dun koperdraadje (0.4mm solid core koperdraad werkt perfect). Er is ook een technische verklaring voor (boeit me niet zo want 't klinkt gewoon mooier), maar simpel gezegd: je moet zo min mogelijk feedback van de woofer naar de tweeter hebben (het signaal zoekt de weg van de minste weestand), zo wordt het feedback signaal niet eerst naar de tweeter terminals geleid. En met bi-wiring loopt de feedback van de woofer naar de tweeter via de versterkerterminals, dus over de hele lengte van beide kabels. Dit weegt meestal niet op tegen het voordeel van het splitsen van het signaal.

Ik heb de Perpetual nu twee maal gehoord, het is een goede maar beetje analytische DAC, van mij mag het wat natuurlijker ('analoger'), de voeding schijnt inderdaad veel uit te maken maar dat heb ik zelf niet gehoord. Iemand wilde 'm inruilen totdat ik 'm op een goed loopwerk liet horen, dat is dus echt noodzakelijk, met een standaard loopwerk klinkt hij vlak en agressief.

Heb jij dan ooit intermodulatie gehoord met een 47Labs DAC??? Er is hier al een heel scala van versterkers op aangesloten varierend van SET's t/m zware transistorbakken. In combinatie met een batterijvoeding is het zelfs de meest zuiver klinkende DAC die ik ooit gehoord heb. Via Koen Vaessen of rechtstreeks uit Japan? Ik dacht altijd dat ik de eerste was, dan ben jij in ieder geval de eerste geweest in Belgie en ik in Nederland.

Werner kom eens luisteren naar een 47Labs DAC, neem eventueel spullen mee. 030-2714482

Klopt, daarbij komt dat het meten van vervorming op een primitieve manier gebeurt die vrijwel niets over de daadwerkelijke zuiverheid en natuurgetrouwheid. Lees dit eens: IS THE TRUTH ABOUT DISTORTION DISTORTED?

Dat zeg ik ook, FPB laat alles horen, hij is niets verhullend maar helaas ook een lichte electronische glans over het hoog. Ik heb zelf een Krell FPB600C gehad en heb veel (dure) voorversterkers geprobeerd om het hoog wat natuurlijker, echter te laten klinken, alleen met een licht kleurende buizenvoorversterker lukt dat (bijv. Nagra PL-L) maar dan lever je in op neutraliteit en definitie. Het laag van de 600C is indrukwekkend vergeleken met andere transistorontwerpen, maar je moet echt eens de basperformance van een goed opampversterkertje van 20W! komen luisteren, je gelooft je oren niet, zijn bas is een stuk sneller, dat knalt eruit, de bas heeft meer bij impact (kippenvel) dan een FPB600C, de Krell kan wel veel energie in de kamer 'pompen' maar op een relatief trage manier. Daarnaast is de bas NOG beter gedefinieerd en ook superstrak. Natuurlijk mag een voeding op geen enkele manier in elkaar zakken maar het idee dat daar kiloWatt's voeding voor nodig zijn is een misverstand dat denk ik gebaseerd is op het idee dat groter beter klinkt. Dat nog zwaardere Krells weer beter klinken ligt aan tekortkomingen in het basisontwerp, je zult het extra vermogen namelijk nooit aanspreken, als je een versterker maakt die hetzelfde gedrag in de eerste paar watts vertoond (meer gebruik je zelden), dan heb je dezelfde kracht, controle en authoriteit. Bij Krell houdt het nooit op, extreem grote voedingen zoals van de Krell FPB600 kunnen nog steeds niet de snelheid bijbenen want de grote elco's ontladen/laden te langzaam, de pieken kunnen gewoon niet met de maximale snelheid aan de speakers geleverd worden. Ik kan je laten horen wat een voeding met een minimale filtering met de snelheid doet. Snelheid is zeer belangrijk om dat 'live' gevoel over te brengen, het idee dat je erbij bent. Klopt, ze klinken niet zonder meer goed, het zijn enkele nieuwe ontwerpen die interessant zijn, het is ook volop in ontwikkeling.

Kleine transistorversterkers klinken soms wat enthousiaster, levendiger dan de zware bakken. Naast het feit dat meerdere eindtransistoren in principe ten koste gaan van de zuiverheid en snelheid zijn zwaardere voedingen vaak ook trager (grote elco's). Daarbij komt dat de snelste en meest dynamische transistorversterkers wat onnatuurlijk van klank zijn vind ik, er komt een lichte elektronische glans over het hoog, deze versterkers laten namelijk ook feilloos hun eigen beperkingen horen (transistoreigenschappen). Het is altijd een compromis, als je een mooie klank wilt met transistoren lever je in op snelheid en dynamiek (bijv. Pass Aleph), als je een transistorversterker bouwt die niets verhult(bijv. Krell FPB's) dan zit je met een licht onnatuurlijke klank. De meeste top- transistorontwerpen zitten daar tussenin, ik heb nog nooit een transistorversterker gehoord die beide kon verenigen zonder wat in te leveren. Luister eens naar een goede digitale versterker (ik heb net de nieuwe Spectron Musician II te leen) en naar een goede opampversterker, die zetten een nieuwe standaard o.a. wat betreft snelheid, levendigheid, natuurlijkheid en tastbaarheid. (Mijn oordeel is niet objectief maar er zijn ook genoeg recensenten die dit aangeven.)

Wanneer is die 555ES gemodificeerd? Als dat pas 3 weken geleden is, is de vergelijking waardeloos. Black-Gates zijn zowat de meest beruchte componenten wat betreft inspelen, ze klinken ronduit slecht tot ze volledig zijn ingespeeld, Peter Qvortrup (Audio Note) zegt zo'n 1000 uur, meestal wordt 2 maanden aangehouden.

Klopt de 555 was nog niet eens volledig ingespeeld maar ik heb intussen 5 cd-spelers/loopwerken in en om mijn rack staan dus dat werd een beetje te gek, en er was iemand die er heel graag een wilde hebben. ArtSpeak zit in Ommeren (een eind ten oosten van Culemborg). Zijn luisterruimte is niet optimaal (welke wel?) maar vergelijken is goed te doen.

De vergelijking moet je bij ArtSpeak doen, hij heeft zelf een gemodificeerde SCD-555ES. Je bent welkom hier maar ik heb nu alleen maar 47Labs en CEC staan.

De vacuumste mod is al behoorlijk ingrijpend, alleen de ArtSpeak mod heeft minder zin want dan blijf je met die filterende DAC en die 4 opamps in de uitgang zitten.

Zoals al eerder gezegd in deze topic is het langzamerhand duidelijk geworden dat de AES/EBU en SPDIF interfaces een enorme blunder zijn qua ontwerp. De klok en de data van het L/R kanaal worden verenigd in een bitstream, bij aankomst moet er een tijdas gecreeerd worden uit deze data, maar de reconstructie ('clock recovery') blijkt totaal niet te vertrouwen. Het blijkt onmogelijk alle jitter te elimineren, dus ben je afhankelijk van loopwerken en kabels van hoge kwaliteit (en klinken CD-R's slechter dan het origineel). Waar dat precies aan ligt wordt vrijwel nergens duidelijk uitgelegd, ik ken talloze sites die uitgebreid jitter behandelen en meettechnieken en jitteranalyses maar vrijwel nergens wordt ingegaan op de kern van het probleem, er is trouwens ook nog veel onderzoek naar. Jitter is complexer als op vele websites zogenaamd wordt uitgelegd, er bestaan veel misverstanden over. Ik ben zeker geen expert en kan alleen in eenvoudige bewoordingen vertellen wat ik ervan begrijp. Bij reclocken neem je de gemiddelde timing van de binnenkomende pulsen, om het gemiddelde te bepalen moet je een grote serie pulsen meten, maar daarmee filter je dus maar jitter in een beperkte bandbreedte. Er is een heel spectrum aan jitter, o.a. Stereophile publiceert tabellen bij reviews, niet dat dat veel zegt over hoe het klinkt, maar voor sommige soorten zijn we gevoeliger voor dan andere. Het probleem is niet om een strakke reclock te maken maar om te weten waar het originele kloksignaal vervormd is. Stereophile - A Transport of Delight: CD Transport Jitter (begin en einde zijn wel interessant) Understanding and Performing Precise Jitter Analysis (geeft een idee hoe complex het is om Jitter te analyseren)

Elke redelijke DAC kan locken op het binnenkomende 'gejitterde' signaal en een nieuwe klok genereren, die correcties vinden geloof ik hooguit zo'n 10x per seconde plaats, maar je kunt niet realtime jitter corrigeren (al dan niet met hulp van een buffer), dan zou het met 11.2896MHz of vaker moeten plaatsvinden. De meeste soorten jitter valt er niet meer uit te halen.

Zie mijn berichtje eerder in deze topic, ik zal het even herhalen: In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt is het signaal vanaf het loopwerk niet 100% digitaal, de tijdsbasis is analoog, o.a. trillingen, servocorrecties en fluctuaties in de voeding (klok) verstoren de tijdstippen waarop de bitjes aankomen (fase/tijdsvervormingen), gevolg is het typische 'digitale' geluid (minder coherent, rommeliger). Jitter-correctie werkt slechts zeer beperkt (en alleen op matige loopwerken), het is grotendeels een onomkeerbaar proces, je kunt nooit de zuiverheid bereiken van een goed loopwerk.

Als het goed is zijn er geen twee bestanden exact gelijk vanwege de analoge tijdsbasis, zelfs niet vanaf hetzelfde loopwerk. Van de file op je harddisk kun je wel een digitale kopie maken, maar daar is het kwaad al geschied (jitter). Als er geen grove fouten inzitten kan een kopie wel bit voor bit identiek zijn, maar de extra jitter kun je daarbij niet bepalen, behalve met je oren (of met andere meetapparatuur). 'Retries' hebben weinig zin, de vervorming/storing ten gevolge van jitter zorgt er niet voor dat er talloze bitjes gemist worden (tenzij je matige apparatuur hebt), maar de analoge tijdbasis van die bitjes wordt vervormd, de momenten waarop die bitjes ingelezen/weergegeven worden wordt verstoord, dit geeft fase/tijdsvervormingen, wat zich uit in de typische cd klank, hardheid in het hoog, onrust, onnatuurlijkheid.

In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt is het signaal vanaf het loopwerk niet 100% digitaal, de tijdsbasis is analoog, o.a. trillingen, servocorrecties en fluctuaties in de voeding (klok) verstoren de tijdstippen waarop de bitjes aankomen (fase/tijdsvervormingen), gevolg is het typische 'digitale' geluid (minder coherent, rommeliger). Jitter-correctie werkt slechts zeer beperkt (en alleen op matige loopwerken), het is grotendeels een onomkeerbaar proces, je kunt nooit de zuiverheid bereiken van een goed loopwerk. Waarom er maar zo weinig digitale interlinks het signaal onaangetast doorlaten is mij ook volkomen een raadsel, maar blijkbaar is het extreem kritisch, op zeer goede apparatuur zijn de verschillen makkelijk te horen (en het zijn zeker niet de duurste kabels die het beste klinken).

zie CES 2003 verslag van 6moons

Ik ben zeer sceptisch maar ik heb met mijn eigen oren gehoord dat er wel verschillen zitten tussen netkabels, helaas, want ik zou denken dat goede apparatuur hier niet gevoelig voor mag zijn. Ik vind het wel onzin om voor netkabels, verdeeldozen en netfilters honderden euro's te betalen (typisch high-end), er is ook betaalbaar spul dat soms zelfs nog meer resultaat geeft.

Ik krijg veel mensen op bezoek die ik het verschil laat horen tussen een goede speler van

Ja, ik zou denken dat dit evengoed werkt, ik vermoed al een tijdje dat die speciale kabels hebben alleen maar invloed op het geluid door hun capaciteit/inductie (en lage weerstand maar dat lijkt me te verwaarlozen t.o.v. de trafo en rest van de keten), werken ze niet gewoon als een soort subtiel netfiltertje? Het enige andere wat ik nog zou kunnen bedenken wat van invloed kan zijn is het veld dat ze verstrooien, maar dat lijkt me minder waarschijnlijk. Anders zou ik hun werking niet kunnen verklaren.

Voordat je een FPB koopt moet je zeker weten dat het geluid je 100% aanspreekt, ik heb een FPB-600C gehad en ben alleen maar bezig geweest om het hoog wat natuurlijker te laten klinken, ik heb talloze voorversterkers en kabels geprobeerd, aan de speakers lag het zeker niet. De felheid van het hoog kreeg ik wel onder controle maar het bleef wat onnatuurlijk klinken (een lichte elektronische glans/hardheid). De enige manier om het weg te krijgen is met een iets warme buizenvoorversterker, maar dan verlies je weer aan natuurlijke klankleuren (alles krijgt een beetje een buizenklank, zelfs de dure Nagra PL-L had hier nog last van). Ik ken nog iemand die precies dezelfde problemen heeft met de FPB en op Audio Asylum lees ik ook dergelijke berichten. Ik vond het overigens voor de rest een indrukwekkende versterker, stukken beter dan voorgaande Krells, sneller, dynamischer, muzikaler, vloeiender, meer detail, transparanter, neutraler. Maar het probleem is denk ik dat door die hogere resolutie je ook tegen de beperkingen van zware klasse-A transistorontwerpen aanloopt, je gaat de nadelen horen van de enorme rij transistoren waar het signaal doorheen gaat. De FPB's zijn neutraal en verhullen niets, dus ook niet de beperkingen van het basisontwerp (ergens wel eerlijk). Ik heb bijv. ook een Pass Labs X250 in huis gehad, die heeft dat stukken minder, maar laat ook niet zoveel horen als de FPB-600C, minder detail, minder alle natuurlijke klankkleuren van stemmen en instrumenten. Ik denk dat de toekomst in andere technieken ligt, bijv. zoiets: Class D review

Ja, er worden nog meer componenten vervangen en demping en afscherming aangebracht e.d. De modificatie is ca. 12 uur werk (door iemand met ervaring hierin). Maar ik denk wel dat de standaard vacuumstate modificatie de grootste verbetering geeft, dat gaat al behoorlijk ver. ArtSpeak heeft hier weer verbeteringen in aangebracht die vacuumstate vervolgens weer heeft opgenomen in de nieuwste uitvoering van de modificatie, dus anderen profiteren hier ook van.