RoelsWorld

Succes morgen en overmorgen.

Trouwens, even tussen door ... Als je denkt dat wat je hoord via je hi-fi set het werkelijke geluid is, dan heb je dat mis. Het is echt zeldzaam dat je een studio opname of live opname via een medium hoort dat de pure ongemixde en ongemasterde werkelijkheid weer geeft. Bepaalde opnames, bijvoorbeeld van een kerkkoor in een katedraal zal er van de locale akoestiek gebruikt worden gemaakt en worden microfoons op specifieke plekken geplaatst. Maar de meeste studio opnamen worden "droog" opgenomen en de ruimtelijkheid onstaat in de mix. Bij sommige muzieksoorten word er minder gesleutelt tijdens de mix en de mastering, maar bij de meeste opnames word gewerkt met equalizers, compressoren en verschillende type effecten. Natuurlijk zal bij niet elke stijl even veel compressie gebruikt worden. Er zijn verschillende methodes wat compressie betreft en in hoeveel "stappen" de compressie uitgevoerd word kan ook verschillen. Zelfs bij de wat oudere opnames, bijvoorbeeld Jazz recordings in de jaren 60 werd op een analoge manier "gesleuteld" aan het geluid. Elk microfoon merk en type genereerd een eigen geluid, en dat geld ook voor amps en mixers en tape decks. Door het kiezen voor een bepaalde combi van de hardware konden muzikanten ook toen al "sleutelen" aan hoe ze op de opname zouden moeten klinken. Zo word er tegenwoordig door sommige muzikanten ook gekozen door het opnemen op tape (vanwege de tape saturation) i.p.v. een computer. Er muzikanten die een zo natuurgetrouw geluid opgenomen willen hebben. Maar er zijn er ook velen die juist door de mogelijkheden die een studio bied hun muziek een klank en "dimensie" konden geven die alleen in hun fantasie mogelijk was en in werkelijkheid nooit zo uitgevoerd zou kunnen worden. --- Verder lijkt elke hi-fi fan een andere voorkeur te hebben wat betreft de amp, speakers, kabels, et cetera, waardoor het zelfde stukkie muziek van set tot set anders klinkt. Je keuze voor die specifieke setup is niet de "werkelijke" sound, maar jou persoonlijke interpretatie c.q. voorkeur ervan, zoals jij de "werkelijkheid" wenst te horen. --- Ja, de EVO beinvloed de klank meer dan een gebruikelijke CD of platenspeler maar zelfs de keuze van een CD of Platenspeler beinvloed hoe iets klinkt. Uiteindelijk zal het de meeste muzikanten er niet om gaan of jij hun muziek hoord zoals ze dat zelf horen. Ik kan uit eigen ervaring melden dat een muzikant sowiezo heel anders naar een opname luisterd dan de gemiddelde luisteraar / fan. Elke weldenkende muzikant zal verder ook niet verwachten dat de luisteraar het zelfde "verhaal" hoort als dat zij denken t vertellen. Wat de meeste muzikanten willen is envoudig, dat jij geniet van hun werk en er iets "uithaalt" dat jou inspireerd en gelukkig maakt. --- Anyway ... het hi-fi-fan argument van een "zo realistisch mogelijke weergave" heb ik persoonlijk dus altijd een wat onzinnige gevonden. Als het goed is ben je op zoek als luisteraar naar een methode waardoor je maximaal genieten kan van muziek, een methode waarbij je het meeste "geraakt" word. En die methode verschilt van persoon tot persoon, we zijn tenslotte allen verschillend, evenals onze waarneming van de wereld om ons heen verschillend is. Als voor sommigen de EVO kan helpen in het bereiken van die persoonlijke "werkelijkheid" dan doet het apparaat wat het dient te doen.

Nuja, als elk museum per werk een apparte kamer zou hebben, zou dat kunnen. Echter in een museum delen vele werken - vaak van verschillende schilders - soms zelfs uit verschillende perioden en slechts op onderwerp passend - bij elkaar in 1 kamer. Waar de schilders hun werk maakten zal per werk verschillen, en dus het light ook. Daarbij komt ook nog eens dat het moment op de dag of avond danwel nacht dat het schilderij gemaakt is zal verschillen van werk tot werk, zoals ook een zelfde locatie van seizoen tot seizoen en van dag tot dag ander licht kan hebben. Musea gebruiken verder verschillende lichtsystemen en ook de hoeveelheid licht wisselt van museum tot museum. Er is daar geen wettelijke standaard voor. Musea hebben verder ook verschillende kleur wanden - hetgeen ook effect heeft op hoe het werk "op ons afkomt" en zelfs een lijst kan effect hebben op hoe we een schilderij zien. Dan is er verder nog zoiets als "de tand des tijds" ... de verf die jij op het doek ziet, zal niet precies dezelfde intensie meer hebben als toen de schilder het op het doek smeerde. Zelfs de beste restaurateur kan oude verf niet als nieuw doen uitzien. En, vervolgens kan de visuele waarneming van persoon tot persoon anders zijn. Niet iedereen ziet de zelfde kleuren in de zelfde intensie. De "werkelijkheid" benaderen is voor vrijwel alles behoorlijk subjectief, zeker als we die "werkelijkheid" bazeren op waarneming via onze zintuigen.

Frederic zat er bij die bespreking 2Hz naast wanneer het over Frankrijk en pitch gaat. Ik heb hem dat kort geleden ook meegedeeld. Bach heeft veel verschillende Concert Pitches gebruikt. Hij was overigens niet de enige, zoals veel componisten uit zijn en opvolgende perdioden (zoals o.a. Mozart) heeft Bach in verschillende landen gewerkt. Zoals gebruikelijk was schreven componisten ook muziek voor kerk orgels (Pitchpipe) en Bach ook. In die periode waren orgels in Engeland gestemd rond A4=360Hz terwijl de orgels in Duitsland rond A4=460Hz gestemd waren. Een componist paste zich dus aan bij de locale standaard. Componisten en muzikanten waren toen een stuk flexibeler dan velen tegenwoordig zijn.

Ikzelf heb niets met die "terugnaar432hz.org" web site, daar ik de suggestie die van die naar uitgaat historisch onjuist acht. 432Hz is nooit een pitch standaard geweest, er zijn geen gedocumenteerde historische bewijzen voor, geen historische stemvorken en ontdanks dat er wel vaak beweerd word dat oude instrumenten vroeger allemaal in 432Hz gestemd werden ben ik daar nog niet veel fysiek bewijs (instrumenten zelf) van tegen gekomen. 435Hz (Diapason Normal) daarintegen was wel de officiele Concert Pitch in Frankrijk (bij wet vast gelegt) vanaf 1859 tot WW2. Instrumenten voor die pitch (waaronder ook saxofoons) werden tot WW2 dan ook voor de Franse markt gemaakt in Frankrijk, Belgie en Duitsland. Je komt die instrumenten overigens nog maar zelden tegen. Al begin 1900 gebruikte men in Europa 440Hz (behalve deels in Frankrijk dan) en na WW2 ook in Frankrijk. Dus "terug" naar 432Hz kunnen we niet gaan, daar 432Hz nooit een officiele noch onofficiele pitch geweest is.

Ook binnen de gelederen der muzikanten is lang niet iedereen voor 432Hz als Concert Pitch en is er ook weerstand, voor zover men er uberhaupt van op de hoogte is. Het is verbazingwekkend hoe weinig de gemiddelde muzikant (dit is een generalizatie, dus niemand hier hoeft zich aangesproken te voelen) weet van de muziekgeschiedenis, de ontwikkeling van de hoogte van de concert pitch en hoe weinig men eigenlijk weet van Temperamenten. Over het algemeen weten met name Klassiek aan het Conservatorium opgeleide muzikanten en componisten er wel het een en ander van, maar het merendeel van de overige muzikanten komt niet veel verder dan het opnoemen van de huidige Concert Pitch en eventueel het Temperament. Uitleg hoe en waarom zit daar vaak al niet meer bij. Een deel van het "verzet" van sommige muzikanten tegen "een alternatieve pitch" heeft te maken met het feit dat lang niet alle instrumenten met deze pitch werken kunnen. Vaak is een instrument "deel van de familie" voor een muzikant, en familie zet je niet aan de kant. Sommige web-sites en blogs zijn wat mij betreft ook veel te aggresief in hun benadering, waar de meest fantastische claims worden gemaakt, historisch incorrecte verhalen worden vermeld en pseudo-scientific bla bla op tafel word gelegt. Dat alles helpt in iedergeval niet echt bij de ontwikkeling en acceptatie van dit alternatieve concept. Het is dus ook niet vreemd dat muziekanten die kennis van zake hebben er met opgetrokken wenkbrouwen naar kijken. --- Ik ben zelf saxofonist en heb dus problemen met 432Hz als pitch. Mijn instrumenten zijn bijzonder slecht te intoneren wanneer ik meer dn 2-3Hz lager of hoger pitch. Dat wil overigens niet zeggen dat ik dus het hele concept maar aan de kant gooi. Zelfs als 432Hz als een officiele Concert Pitch geaccepteerd zou worden, zullen er genoeg muzikanten zijn die gewoon door blijven spelen in 440Hz. En, voor die instrumenten die niet met 432Hz overweg kunnen zullen t.z.t. wel instrumenten ontworpen worden. De ene pitch hoeft de andere niet te vervangen wat mij betreft. Ik vind dat een ieder altijd vrij moet zijn te kunnen kiezen. Ik ben mogelijk een van de meest kritische Nederlandse muzikanten die zich met dit concept bezig houd. Ik heb inmiddels al vele mythes en pseudo-scientific gedoe ge-debunkt. Dat word niet altijd in dank afgenomen binnen wat je de "432Hz Community" zou kunnen noemen. Ik heb die persoon die ik ken van Klink Beter ook zo nu en dan ook op bepaalde zaken gewezen. Maar meer dan op dingen wijzen doe ik niet, het is de verantwoordelijkheid van een ieder voor wat hij/zij zegt/schrijft/doet. Ikzelf sta zowiezo wat neutraler in de hele discussie, ben dus niet voor 432Hz als vervanging van 440Hz, maar als mogelijk alternatief. Ik zou zelf ook meer vrijheid zien willen wat betreft het gebruik van Temperamenten. De meeste muzikanten wagen zich daar niet aan, omdat ze niet weten hoe het publiek daar op reageren zal (naast dat lang niet alle instrumenten uberhaupt van temperament weizigen kunnen). De mogelijkheid hebben van keus, een grotere diversiteit, daar gaat het om. Overigens word 432Hz wellicht nooit een "officiele" pitch en blijft het concept meer "underground" ... wie zal het zeggen.

Ik vat de hint ... ook ik zal inbinden.

Zeker, uitproberen kan nooit kwaad, nietwaar? Voor die genen die geen draaitafel hebben, zou je ook met software kunnen experimenteren. De meeste wave editors hebben de mogelijkheid een audio-file te pitchen c.q. te vertragen. Ook zijn er software players waarbij je de pitch verlagen kan. Mocht je niet precies weten hoe je dat doen, dan kan je wat simpele instructies vinden in wat blog artikeltjes die ik een tijdje geleden geschreven heb, eentje over real-time software players en eentje over Audacity (een simpele freeware wave editor die voor alle platformen beschikbaar is en dus door iedereen gebruikt kan worden). Niet alle software werkt overigens even goed, maar het geeft je wel een beetje een idee! Zeker voor liefhebbers van high-end geluidssystemen zullen de meeste programma's niet voldoen, zeker als je het via een PC/Laptop met een goedkope onboard audiokaart afspeelt. Ikzelf heb toegang tot een studio waar ik o.a. Pro Tools HD gebruik en goeie plugins gebruiken kan, maar niet iedereen heeft die luxe. Let dus niet teveel op mogelijke artifacts die door die goedkope software met envoudige algorithms veroorzaakt worden. Ik raad aan meer op de "ruimtelijkheid". "stereo-image" en "dimensionaliteit" te letten. En probeer het uit met verschillende stijlen muziek en artiesten. Zoals ik eerder al schreef kan het heel goed zijn dat niet alles even goed klinkt wanneer je aan muziek gaat zitten sleutelen dat af (gemixed en gemastered) is. Probeer het uit zou ik zeggen, wellicht vind je het wat, wellicht niet. Iedereen hoord het zelfde stukkie muziek anders (dat is ook waarom iedereen een andere voorkeur heeft wat merk en model betreft wanneer het om de "ideale hi-fi set" gaat).

Maakt u zich geen zorgen mensen ... "Ik ben niet van suiker". En speciaal voor Jongensdroom: "Waar er twee vechten ..."

Ik zie dat je je spreekwoordenboek ter hand genomen hebt ... zoek deze dan eens op: "De pot verwijt de ketel ..."

Hahaha, dat zijn een hele hoop veronderstellingen ... je duim moet wel erg lekker smaken. Voor de duidelijkheid, ik heb helemaal geen belang bij dit product, ik werk niet voor Klinkt Beter, word niet betaald of gesponsored voor mijn schrijven alhier, ik ben geen distributeur, inversteerder of patenthouder. Sterker nog, ik bezit zelf geen EVO, ik ben helaas momenteel niet in de gelegenheid geld te spenderen aan hardware. Maargoed, je zal dit vermoedelijk ook wel in twijfel trekken ... Dat ik dit een leuk product vind heeft meerdere redenen: Ten eerste omdat men "outside the box" durft te denken en een alternatief voor de standaard aan durft te bieden. Dat is lef hebben, daar je op je vingers natellen kan dat er altijd figuren zijn die zonder zich daadwerkelijk te verdiepen negativiteit zullen spuien. Iedereen weet dat iets "afkraker" vele malen makkelijker is dan iets constructiefs mee te delen daar voor negativiteit geen redelijkheid en kundigheid nodig is. Ten tweede omdat het product zelf naast het alternatief ook het gebruik van de standaard mogelijk blijft. Men heeft niet de pretentie dat een "vervanging" te zijn, maar een "alternatief" te bieden. Dit product laat de keuze aan de gebruiker, iets wat slechts zelden bij producten die "anders zijn" het geval is. Ten derde staat het enthausiasme van 1 van de mensen (ik ken slechts 1 persoon werkzaam voor Klink Beter) mij aan, die open staat voor suggesties, zich vol overgave inzet en non-stop probeerd het product beter te maken. Dat jij mij "geleerd" en "belerend" vindt doen zal mogelijk meer met jou dan met mij te maken hebben denk ik ... "Voor de gek houden" is ook een vreemde aanname ... of voel je je soms aangesproken? Hoe je jeugd is geweest zal mij verder een spreekwoordelijke worst wezen. Daar zijn we hier op dit forum niet voor, meen ik te weten, toch?

Ik ben zelf ook niet al te dol op het meer dan een semitone pitchen van bestaand audio materiaal. Als goede software word gebruikt en het gebruikte materiaal van goede qualitiet is, kan het kwaliteitsverlies beperkt blijven en hoeft het niet per definitie slecht te klinken of zelfs hoorbaar te zijn. Hoe meer je natuurlijk aan audio materiaal sleutelen gaat, hoe minder de qualiteit word. In sommige muziekstijlen word overigens bewust ver gegaan in het sampelen en het tweaken van materiaal om een geheel nieuwe sound te creeeren ... dat kan wel interesant zijn en bijzonder resultaat opleveren. Of iedereen dat vervolgens mooi moet vinden ... muziek is en blijft toch subjectief. Ik denk wel dat de gemiddelde luisteraar tegenwoordig zo slecht luisterd (een gebrekkig ontwikkeld gehoor heeft) dat men het verschil waarschijnlijk niet eens hoord. De gemiddelde mens luistert met plezier naar mp3's van matige qualiteit ... --- Wat betreft het "remixen" en "re-edits" van oude tracks ... wel, zoals dat voor vrijwel alles in de muziek geld kan je zowel hele slechte als hele goede remixes vinden. Overigens is het aantal goede remixen een stuk minder dan de matige en slechte remixes. Niet iedereen heeft daar kaas van gegeten zegmaar. --- Een absoluut gehoor is een skill dat meestal niet echt in het voordeel van een muzikant is. Het is echter een uitermate handige gave voor componisten, dirigenten en sound engineers. Ikzelf beschik niet over een absoluut gehoor en heb slechts een goed getrained relatief gehoor, da's voor optrendens meer dan genoeg. Voor studiowerk zou ik soms wel willen een natuurlijk absoluut gehoor te hebben.

Moet toch kunnen? Het hoeft toch ook niet allemaal eenheidsworst te worden? ... stel dat muziek nooit aan enige verandering onderworpen was ... dan bliezen we nu nog op bamboe fluitjes en drumden we op dierenschedels. De pitch is in het verleden zelfs hoger geweest dan de huidige 440Hz (442/443/444 in classiek al vaak). In Duitsland is de pitch van sommige oude kerk orgels zelfs A4=460Hz ... en Amerikaanse Brassbands gebruiken speciaal voor hun muziekstijl gebouwde woodwind en brass instrumenten voor CP A4=456Hz (de zogenaamde "high pitch"). Anyway, niemand is verplicht een stuk muziek te kopen in een pitch die hem/haar niet zint, en dat geld ook voor hardware als die EVO. Het is verder juist aardig dat zulk een product bestaat vind ik, dan kan men zelf die keus maken.

Zo ingewikkeld was wat ik schreef toch niet denk ik zo ... veel simpeler kan ik het niet maken denk ik ... maargoed, mijn excusses voor het ongemak. Dat iets voor jou nutteloos lijk, betekend niet dat dat iets geen bestaansrecht heeft. Als het aan de wensen van sommigen voldoet lijkt me dat op zich genoeg. Stel dat die genen die het internet niks vinden het voor het zeggen hadden, dan hadden we hier deze discussie niet gehad. Wat wel vermakelijk is, is de mate waarin jij je "verzet" tegen dit product, alsof dit product een bedrijging voor jou muzikale wereldbeeld is ...jij hoeft toch geen gebruik te maken van dat product, toch? Beetje last van "Quixotisme"?

Ik begrijp wat je bedoelt, ik hoor ook wat jij hoord. Voor het clinisch vergelijk van het audio materiaal op zich doet dat er op zich niet zoveel toe, maar voor iemand met een zeer goed ontwikkeld relatief gehoor (en zeker voor iemand met een absoluut gehoor) kan dat soms vervelend zijn. Je zal mij ook niet snel in een Karaoke bar aantreffen. Overigens is het verschil in "intonatie" mogelijk wel gerelateerd aan een verschil in temperament. In vergelijking tot Twelve Tone Equal Temperament (12-TET), de huidige standaard, klinken enkele tonen inderdaad iets wat "off pitch". Mogelijk is voor dat stuk muziek een ander temperament gebruikt. Dat kan - met name voor die genen die nogal "toon-vast" of "eenkennig" zijn wat betreft pitch - als onprettig ervaren worden. Het geselecteerde materiaal voor de voor de vergelijking has op zich wel beter gekunt, maar je stapt ook wel heel gemakkelijk over het verschil in ruimtelijkheid en diepte in, dat wel degelijk waar te nemen is. Het is wellicht geen verschil van "dag en nacht", maar dat verschil is te horen desalniettemin. Je opmerking is wat mij betreft dus wel iets te gemakkelijk.