klikobot

Ergens in Nederland staan nog een witte paar. Maar beluisteren , als ze ooit verkocht worden misschien, maar gaat toch meestal mondjesmaat. Deze op de foto zijn van mij, maar er is helaas 1 woofer defekt. Die a/d binnenzijde is ook zichtbaar. Kijk maar naar de frame v/d woofer, erg stijve magnesium frame en toch goed akoestisch doorlatend, kost veel voor lage produktie aantallen. Als ze ooit weer spelen , ben je uiteraard van harte welkom om ze te beluisteren, net als andere forumleden.

Niet verhuisd Hans, de “gewone” hifi winkel , Studio 220, in de Rijnstraat 220, samen met daarnaast op 218 onze platenzaak in den Bosch, bestonden al twee jaar eerder, voor de opening van de Sota studio 220 in Maren-Kessel. Helaas ging alles samen failliet een paar jaar later. In de korte twee jaar dat de sota studio bestaan heeft, zijn maar twee Sonotron eindversterkers , een Breuer-Emt- v/d Hul element met Linn-Sondek LP-12 draaitafel /Ekos arm en een paar Mitch Cotter mc. step up trafo’s verkocht. De Beveridge electrostatische luidsprekers 2SW2(aktief, met direkt aangestuurde statoren met hoogspannings buizen eindversterkers) en twee losse subs met kiesbaar electronisch filter kantelpunt 70 of 100Hz, en model 3(passief) electrostaten , beide types 2 meter hoog, hadden een “akoestische lens” , waardoor een perfekte line source werd benaderd. Deze electrostaten zijn geen!! dipool stralers, zoals de gangbare electrostaten en andere dipolen met back wave problemen in huiskamer akoestiek. Door deze akoestische lens werd een afstraalgedrag van 180 graden bereikt, voor alle frequenties in de hele audio bandbreedte. De Beveridges staan daarom ook in een opstelling niet naar de luisterpositie toegericht, zoals we altijd gewend zijn,maar loodrecht naar elkaar toe. De franse “Perspective” luidsprekers waren een vierweg, met twee woofers, waarvan eentje in de kast als een soort symetrische belasting voor de buitenste a/d voorkant. Alle driver units waren op specs. gemaakt door Audax. De buitenste papierconus v/d 24 cm woofer was goed gecoat met plastiflex, waardoor de conus inktzwart uitzag.( heb zelf dat spul jarenlang gebruikt , had een jerrycan van 5l , lijkt gewoon op melk, spierwit). De drivers per luidspreker waren 2x Wfr24/ 5 ohm woofers, 1x wfr12/ 4 ohm papier mid en tw8/ 4 ohm conus tweeter.( tot 40Khz, volgens specs). De coating v/d middentoner was heel apart, lijkt meer op een soort schoolbord verf/ lak. Bij de tweeter was het beschermroostertje losgeknipt. De standaard gangbare midden wfr12 unit papierconus was zwart van kleur, bij de Perspective een soort licht bruin. Kantelfrequenties: 100Hz, 1Khz, 10Khz.

Wel raar dat Harry de eerste high-end studio in de Benelux niet noemt, anno 1979, in Maren-Kessel. Was zelf daar de techneut toen. Harry was er zelf bij de opening toen, samen met Walter Novak en Henk van der Mijn, toen nog samen met Audio Home uit Eindhoven. Hij werkte toen bij Audio Home. Later ging Henk naar Nijmegen om een andere eigen high end zaak te beginnen. A.J. van den Hul schreef nog een artikel over onze sota studio 220 in blad hifi Stereotest van dec. 1979.

Beste Mediator, de meeste nieuwe batterijen meten onbelast altijd meer dan de nominale opgegeven waarde. Heb een foto bijgevoegd v/e nieuwe 1,5 V. Panasonic alkaline cel. Zie je ook een hogere waarde, nl. 1,601 V. Een nieuwe 9V. batterij zal rond de 9,6V meten. Dus jouw multimeter heeft blijkbaar echt niet zo’n grote afwijking, het valt mee, hooguit 1%. Gewoon gebruiken, en geloof me, de meeste audioreparatiebedrijven ijken hun multimeters echt niet jaarlijks.

Precies, zoals ook met een hele hoop dingen in onze hifi wereldje. No free lunches, het ene gaat altijd ten koste v/h andere, dus altijd een trade off. Zat vlak naast George, maar hoorde dat storende echt niet in het hoog, ben zelfs naar voren gaan leunen om wat dichterbij de luidsprekers te zitten. Maar ik geloof zeker dat George het hoort, mijn gehoor is met 72+ allang niet meer optimaal wat top hoog betreft. Lijkt dan meer op een soort spiking, als de crossover fases meer dan 90 graden uit elkaar liggen, wat zich vaak off- axis zich kan manifesteren, in de kamerakoestiek.

Als we de tweeter laag moet kantelen, bv. rond de 1,5Khz, is dit een must , zoals ze allang bij B&W doen met hun aluminium tweeters, maar geldt ook voor alle soort gebruikte membraan materiaalsoort. De tweeter moet a/d achterkant ook vrij kunnen “ ademen”, ivm. dempen ongewenste resonanties en energy storage verschijnselen.

Was gezellig, ook hartelijk dank aan Guido, Katrien en Bruno. Blijft altijd moeilijk om een beoordeling v/e set luidsprekers te geven, omdat de luisterkamer een akoestiek met eigen handtekening is. Dus gewoon klankmatig om te horen in de kamer van Guido, leek de Radiant wat feller dan de Purifi SPK in het laag/ midden gebied, goed te horen bij een enkele electrische basgitaar solo, maar de juiste “sheen” v/h instrument bleef een beetje achterwege. Stemmen, opname kwaliteit afhankelijk uiteraard, best goed natuurlijk, maar ook weer een beetje minder sheen . Ruimtelijke afbeelding in diepte/ hoogte : stereobeeld blijft laag en beetje week tussen de luidsprekers , althans, luisterend vanaf de zitplaats op 3,5 meter afstand. De Purifi presteerde met meer natuurlijkheid en sheen , wat natuurlijk meteen hoorbaar opvalt als “ gebalanceerder” en rustiger in middengebied( niet minder dynamisch!). In mijn perceptie klonk het laag ook alszijnde minder kunstmatig gereproduceerd , tov de Radiant- mijn subjectieve waarneming. Had graag wat meer nearfield willen luisteren, om meer te kunnen waarnemen betreffende totaal plaatje ruimtelijkheid/dimensionale afbeelding , voor zover de opname het toelaat. Beide ls. systemen hebben iig. een prima dynamisch bereik voor de aangeboden muziek daar ter plekke bij Guido.

Mensen, bedankt voor de reakties. @ Hans : het was zeker gezellig, tot zaterdag weer.

Misschien kunnen ze voor jou Finals ook een torsiestaaf maken, net als bij het eerste model Final 1.2 . Die zat schuin achter gemonteerd .

Geloof het meteen Hans, wat jij daar toen gehoord hebt. Is alleen niet wat ik gewend ben v/d originele eerste MP1. Wat juist impact moet maken bij de MP1 , is de grote open ruimtelijke afbeelding met veel “punch” in het laag en mid/laag, tegelijk met exacte locaties van stem en instrumenten en….. de zachte korte galm(en) die altijd in opnames zitten.Vaak weten mensen niet eens dat dit in hun muziekopnames zitten, die korte galm, electronisch of akoestisch opgenomen. Zet een goeie hoofdtelefoon maar op. Dus er moet detail genoeg te horen zijn, als de MP1 technisch 100% in orde is, en goed opgesteld.

Mooie combi met de MP4, Bebatoli.

Dag Hans, mooi verslag, had graag erbij willen zijn om die Etudes weer te beluisteren . De schrijver maakt een klein foutje met de driver bezetting v/d witte MP1 : er zijn twee audax 25mm. soft dome tweeters (HD12x9; 4ohm) en 1 visaton 50mm. soft dome middentoner(DMR50;8ohm) gebruikt, dus niet twee visaton tweeters en 1 audax middentoner. De kleine kef mid/bass is de alombekende 13cm ouwe bextreen conus driver, de B110/sp1003, opgesloten tussen de tweeters in d’Apollito opstelling , en de ook oude bekende B139/sp1044 als bas reflex radiator. Typisch te zien is ook de trapsgewijze baffle step compensatie verspringing v/d voorkant naar de zijkant, om diffractie en afstraalgedrag/ akoestische power response te optimaliseren. Zien we tegenwoordig nooit meer bij ls. kasten. Zijn de MP1’s ter plekke opnieuw afgeregeld in die luisterruimte met de eigen ingebouwde regelbare passieve filters ? Anders klinken ze nooit optimaal(ervan uitgaand dat alle drivers binnen spes werken). De reviewer schrijft over een soort sluier ivg. met de kleinere MP2. Ik weet van Marc, dat bij aankoop van een paar MP1’s, hij deze persoonlijk in je luisterkamer kwam afregelen.Prijs was Fl. 11000.- per paar toen, nieuw. Wij hebben ze in 1980 voor het eerst beluisterd in onze sota studio 220, en laatste keer dat ik hem sprak was bij de opening v/h nieuwe winkelpand van Audio Home in Eindhoven, in 1985., stonden ook een paar te spelen in het ouwe pand op de Kleine Berg.

Dag Edje2, het klopt dat jou kamer hard terug schreeuwt bij muziek reproductie, ondanks de minimale akoestische aanpassing. Elke woonkamer heeft z’n eigen akoestische handtekening. Gezien het feit dat elke kleine verandering het totale geluid op zoveel manieren beinvloed , zou men kunnen concluderen dat de hele fase en amplitude coherentie tussen grondtonen en boventonen bij reproductie ver uit de pas lopen tov elkaar, veroorzaakt door kamerresonanties en nagalm/reflekties hoog/mid. Hoe beter de akoestiek, hoe minder last hiervan, zoals je weet. Kom je ook dichter bij een neutralere akoestische weergave. Op de Stax hoofdtelefoon is het totale middengebied prima, dus de opname is prima. Niet de moed opgeven, we kunnen nog het volgende proberen als je wilt: koppel 1 brugverbinding los naar de mid/hoog filter sectie aansluiting op de speaker, en plaats een 5W draadgewonden weerstand tussen . Experimenteer met waardes van 1, 2,2 en 3,3 ohm. Bij de waardes van 2,2 en 3,3 een shelving filter combi maken, door parallel over de weerstand een folie C van 3,9uf te shunten. De totale akoestische output mid/hoog wordt altijd minder, wat natuurlijk even wennen wordt- je bent nu dat overdreven hogere midden en hoog gewend , dus jouw referentie. Als dit ook niet bevalt, dan schuiven met de luidsprekers en eventueel bi- wiring. Hoe is de opstelling luidsprekers? Ver de kamer in of dicht bij de zij- achterwanden. Staan er harde voorwerpen binnen een meter afstand v/d weergevers bv. Totdat de akoestiek acceptabel is, blijft het een grotere compromis, zoals je zelf weet.

Dit is waarom het de kleine moeite ook waard is om een impedantiedempingsweerstand op iedere ls. te proberen, mag ook op de versterker ls. klemmen ipv. de ls. De twee impedantiepieken worden goed gedempt. Baat het niet, het schaadt ook niet, je bent toch a/h tweaken. Even nuanceren: met lineaire en niet lineaire vervorming bedoelde ik in dit geval alle mogelijke ongewenste produkten die electrisch met als gevolg electro-mechanisch zich kunnen voordoen op de luidspreker behuizing en hierdoor veroorzaakte ongewenste geluidsenergie. Het is niet in een meting terug te vinden. Plaats een luisterend oor maar op verschillende plekken v/d ls.behuizing of frame. Zien we niet in een meting terug, die ongewenste energie. Een houten luidspreker voet resoneert, maar dempt ook, het is geen holle metalen buis . Wood is good. Iedere luidspreker behuizing met drivers heeft z’n eigen residu kleuring, alle ls. ontwerpers weten dit. En er is ook geen exacte wetenschappelijke onderbouwing voor, wat er precies gebeurt met een systeem , toegepast met koppelaars, ontkoppelaars, onderleggers, etc. Want dan zou er bij alle luidsprekers exact hetzelfde resultaat reproduceerbaar moeten zijn, en hetzelfde hoorbaar, bij eenzelfde soort meting, met dezelfde soort opstelling koppelaars, ontkoppelaars etc. Als we een luidspreker gewoon verhogen of verlagen, of indraaien/uitdraaien is natuurlijk meet en hoorbaar. Verhogen gebeurt automatisch met onderleggers, koppelaars/ ontkoppelaars , dus kunnen we verschil horen/ meten, maar het is niet de residu energie die uit de behuizing /wanden komt, wat we dan meten. Het enige wat we kunnen proberen is om die ongewenste kleuring zodanig om te leiden, dat het een welluidend harmonische geheel wordt. If it measures good and sounds bad,- it is bad. If it sounds good and measures bad,- you’ve measured the wrong thing- (Daniel von Recklinghausen).

Dag Edje2, je kunt het volgende proberen, de xlr uitgangen gebruiken, en op elke luidspreker een 27 ohm/ 9-10W draadgewonden weerstand gewoon parallel shunten op de luidspreker klemmen. Zoals je misschien weet, raad Nelson zelf aan om bij de sit 3 versterker bij hoogohmige speakers een shunt weerstand ter compensatie te gebruiken, gezien het uitgangskarakter v/d eindtrap. De vervorming blijft lineair zolang de ls. impedantie netjes over de gehele vermogensbandbreedte tussen de 4-8ohm blijft. Jou Tad heeft twee hoge pieken, maar die tussen de 3-5Khz van bijna 14 ohm ziet de versterker liever niet, krijgen we niet lineaire vervorming, vooral bij luider spelen. Blijft een apart ding, die sit3, interstage trafosturing op de gates v/d power output fets, en uitgangselco naar de belasting, dus niet dc. gekoppeld. Jouw akoestiek is wel aangepast, maar blijft ook een compromis. Kunnen we ook uren over beredeneren. Is de totale hoogte van de houten luidsprekervoet 65cm ?

Dag Edje2, wood is good (op de juiste plekken). Jouw vloer en plafond, hoe zijn die ? Heb je toevallig ook een impedantiemeting v/d luidspreker met rew.

Dan rijst een heel belangrijke vraag: welke vv. met ab. tot €500.- zou het beste kunnen combineren met de 303 en de Totems.

Hoe dan ook, nooit proberen om op een maximaal lijnuitgangsniveau de Quad 303 uit te sturen! De oude 33/303 combi dateren nog uit de Din- norm tijd,dus 500mV max. Na de komst v/d cd gingen de lijnuitgangsniveau’s naar 2V., 2000mV dus. Als je op dit niveau jou 303 met een ingsngsgevoeligheid van 500mV voor maximaal vermogen gaat proberen uit te sturen, tja…… Maar waarom denk je zelf dat de totale combi met de Totem Arro niet goed zou zijn op dit moment met de streamer in jou beleving beste Wintertje, als ik mag vragen.

“Snelheid” v/e ls.driver systeem is niet massa gerelateerd, een grotere massa kan gewoon met een grotere magneet ook “sneller” bewegen. Gewoon de Lorentzkracht vergroten( F= BxIxLsin.omega). Hebben we ook meer fluxdichtheid in de luchtspleet v/d spreekspoel. Acceleratie factor bepaalt de geluidsdruk v/e conusmembraan, bewegende thermische massa en magnetische fluxdichtheid in de luchtspleet poolschoen het rendement. Een luidspreker is een oscillerende 2e order massa- veer systeem( luchtweerstand /afstralingsweerstand effe daargelaten). Dat betekent dat er altijd “stored energy” aanwezig zal zijn, in meer of mindere mate, in de gehele conus+ ophangsysteem(rolrand, spider oftewel centreerring), veroorzaakt door opbreekverschijnselen, resonanties, transversale golven ( hebben net als longitudinale golven een hogere geluidssnelheid in vaste materialen dan in lucht) naar de rolrand die daar niet genoeg gedempt worden en reflecteren dus terug en geleiden convectorisch slechts een klein beetje energie terug naar de spreekspoel om te dempen. Allemaal ongewenste energie die we zo snel mogelijk moeten dempen. Een stuggere opgehangen conus zal dus korter natrillen, minder energie vasthouden, maar voor een basspeaker niet ideaal, tweeters zijn wat dat betreft ideaal, zeer lage Q, (overgedempt), dus minder stored energy. En er is ook nog het niet zuigervormig gedrag v/d conus vanwege thermoplastische conusdeformatie , versterkt door het Nernst effekt bij hoge amplitudes in de spreekspoel. Belangrijk is ook dat de opgewekte tegen emk. v/d spreekspoel gedempt wordt, maar dat is bij de huidige versterkers gelukkig geen probleem(uitzonderingen daargelaten). Kunnen we simpel testen door de versterker aan te zetten en proberen de basspeaker voorzichtig in te drukken, zo dicht mogelijk naar het midden rondom de apex.We moeten duidelijk weerstand voelen, moeilijk in te drukken.Als de versterker uit is, gaat het indrukken stukken makkelijker. Wat Bruno aangeeft klopt, dat het voornamelijk de totale versmering v/h geluid , veroorzaakt door slechte crossovers en de stored energy effekten, sommigen het idee geven van minder “snel” . En is puur subjectief, kan verschillende dingen betekenen bij de verschillende audiofielen, niks mis mee.

Graag gedaan Carl.

Dag Carl, heb hier nog enkele originele 2sk389 jfets voor jou Pass Pearl phono kloon, v/e oude hobby project, gebruikt, maar nog 100% electrisch in orde binnen de parameters, gematcht.Ook geen fakes! Lagen in m’n small signal jfets onderdelen bakje. Zitten ook nog 6 x 2sk170 BL erbij, mag Roger hebben. Als er ergens in een phonotrap origineel GR in zitten, en we vervangen met BL,krijgen we ietsie meer ruis, omdat de hogere Idss en admittantie (Yfs) hieraan bijdragen. Meerdere parallel schakelen is dan een oplossing.

Dag Carl, ik kan me niet herinneren dat Armand ooit in jaren '70 bij Luister artikelen schreef, wel soms radio bulletin ? Ik weet wel dat hij begin '80er jaren voor stereotest reviews schreef, dat het blad later maar een paar jaar stereo/video test heette, en daarna HVT. Het klopt dat de meeste platenpersingen niet veel meer doen na 16Khz, maar dat geldt ook voor cd, waarbij diezelfde analoge opnames later op cd zijn uitgebracht. Heb ook vaak goeie demo's meegemaakt waar men niet wist als vinyl of cd speelde. Nooit vergeten , dat een plaat, een veel hogere frequentiebereik kan halen dan een cd, nog steeds. Heeft te maken met digitale reconstructie filtering v/h audiosignaal bij cd, ook bij dacs en streamers. Nu doet Armand alleen maar quad apparatuur herstellen/reviseren, hij woont in Bavel , bij Baarle Nassau. Natuurlijk heeft ie ook veel ervaring opgedaan in de tussentijd. Over de echte high end wereld echter schreef hij niet veel, zeker niet over spullen uit Amerika, Duitsland, Frankrijk, Japan toen in '80 er jaren , zoals bv. Audio Research, Goldmund, Beveridge, Mitch Cotter, Koetsu, Kiseki, Perspectief, Wynn strain Gauge elementen, Sonotron, Acoustat, Restek, Burmester, etc..je kent ze wel. Kon hij ook niks aan doen, blad waar ie voor werkte had andere commerciele belangen. Misschien is ie daarom voor zichzelf later begonnen. Zag in een ander topic dat je phonotrap wat jfets nodig had, een dual paar 2sk389. Kunnen evt. ook twee losse 2sk170 in, las dat Roger de blue uitvoering wilde ivm. een hogere Idss. Pas op voor fakes, kun je herkennen a/d behuizing en de belettering v/d 7, stokje v/d 7 moet beetje krullen, en de zijkanten rondom helemaal glad, en alleen a/d bovenkant behuizing mag een naad te zien zijn met een hele kleine uitstulping. De ronde achterkant heeft een kleine ondiepe ronde inkeping, niet halfrond. Zal kijken als ik een ouwe foto kan vinden. Heb hier nog 20 stuks 2sk 170 blue liggen .

Aha Carl, nu haal je twee dingen door elkaar, Armand testte bandrecorders voor consumenten hifi apparatuur die dus gewoon in de hifi winkels te koop waren. Geen professionele Studio Master bandrecorders dus, tenzij hij zelf naar een professionele opnamestudio ging om een test te doen (niet dus), nooit ergens kunnen lezen, ze zagen hem al aankomen in de opname studio. En zeker niet naar Amerika, in de jaren '50/60. Zat ie nog in de schoolbanken. En sommige van die recorders waren zwaar en groot , en ingebouwd. Zelf vond ik Jan Kool (technisch hoofdredacteur testblad Luister), Hein ten Bosch, Hans Goddijn, en Klaas Feenstra(ja,onze eigen helaas overleden Spido) veel beter technisch onderlegd en geen napraters . Jan Kool had ook een eigen LP testplaat voor elementen (Erato testplaat) uitgebracht, begin jaren '70, en ook in die jaren elke donderdagavond tussen 19:00-21:00uur z'n "technisch spreekuur". Was vaak a/d telefoon toen- erg aardige man . Professionele studio bandrecorders en huis tuin keuken hifirecorders is totaal niet vergelijkbaar. Zowieso gezien bandsnelheid : voor thuisgebruik loopsnelheden van 4,75 / 9,5 en 19 cm/sec. Dus frequentiebeperkingen in het uiterste hoog, hoe lager de snelheid uiteraard hoe erger. Totaal niet te vergelijken met professionele bandrecorders die wel 76cm/sec kunnen halen! Heb een foto v/e CBS testplaat uit 1962 bijgevoegd , zitten frequentiesweeps in van 20-20Khz. Als de bandrecorder in de studio die 20000Hz niet konden halen, hadden ze deze testplaten ook niet kunnen persen........ Toen quadrofonische platen uitkwamen, moest er een gemoduleerde 30Khz draaggolf in de groef tbv. de extra twee kanalen, worden afgetast, dmv. de speciale shibata naald en andere super elliptische naaldvormen, later onze eigen A.J. van den Hul tip, die lijkt het meest op de snijbeitel vorm. Kwam ook v/d bandrecorder af die 30Khz....

Ook sterkte Wilke.