ossilatie in versterker (door de bron?)

[scholma]

Help, ik kom er niet uit:

Ik heb een eindversterker gebouwd, een hexfet van elektuur uit midden jaren 90. Beide kanalen zijn 100% gescheiden in de eindversterker.

Als voorversterker heb ik slecht een potmeter ingebouwd, en een keuzeschakelaar voor de bron (cd/tuner ed)

Meer zit er niet tussen. De massa's van het linker kanaal van de cdspeler en tuner zijn wel met elkaar verbonden. Evenzo rechts, maar de massa's van links en rechts zijn gescheiden van elkaar.

 

Het vreemde is dat de luidsprekers een irritante pieptoon geven nadat de versterker lekker warm is geworden. Als ik dan alle ingangskabels van cd en tuner eruit trek, ben ik het kwijt. Het maakt niet uit of de cdspeler of tuner aanstaat.

 

Als ik maar 1 kanaal aansluit, bv cdspeler links, dan ossileert hij niet. Zet ik het linker of het rechter eindversterker deel uit terwijl links en rechts aangesloten is op de ingang, dan ossileert hij ook niet.

 

Kortom: ik heb het vermoeden dat de storing via de massa van de bron (daar zijn ze immers verbonden) de versterker inkomt, met resultaat een ossilatie. Maar dat is maar een vermoeden.

 

Maar ik weet niet hoe ik dit moet oplossen

Heeft iemand ideeen of ervaring?

[kappa7]

Misschien een ingang keuze schakelaar die de plus en de min schakelt gebruiken.

[scholma]

Misschien een ingang keuze schakelaar die de plus en de min schakelt gebruiken.

 

Denk niet dat het helpt, omdat als ik alleen de cd speler aansluit en de tuner afkoppel, de osillatie blijft.

De massa van links en rechts van de cdspeler maakt intern toch al contact.

Maar kan het proberen, thnx.

 

Ik vraag me ook af of het wel in de massa zit, maar ik kan niks anders verzinnen.

 

Wel las ik hier dat de versterker kan osilleren in de eindtrap doordat er verkeerde weerstanden in zitten. Deze ga ik maar eens vervangen door niet draadgewonden types.

 

Maar dan begrijp ik nog niet waarom 1 kanaal niet osilleert, en 2 wel.

[The_Ark]

Zit er wel een spoel in serie met het uitgangssignaal en de speakers?

Vaak zie je een luchtspoel om te voorkomen dat er HF weer in de tegenkoppellus terecht komt.

 

Kennelijk komt er teveel weer terug in de tegenkoppellus.

Check die even. Er zit meestal een R en een C in, zijn die heel, dwz niet defect? (En de juiste waarde )

[scholma]

Zit er wel een spoel in serie met het uitgangssignaal en de speakers?

 

Yep, die zit er.

Ik zal nog een kijken of deze wel de juiste diameter qua dikte en qua wikkeling heeft.

 

Check die even. Er zit meestal een R en een C in, zijn die heel, dwz niet defect? (En de juiste waarde )

 

Dat moet ik dan ook maar eens controleren.

Alle hulp is welkom, want ik wordt zo langzamerhand....

 

Zal eens kijken of ik dat in het weekend kan oplossen.

[s.o.t.a jerry]

Hallo Scholma,

 

Voor ik conclusies of speculaties kan doen, ben ik benieuwd als dit verschijnsel minder wordt of verdwijnt als je het volgende doet : vergroot (als deze aanwezig is,waarde zit dan meestal tussen de 1K-4K) de serie ingangsweerstand van beide eindtrappen met een kleine 1/8 of 1/4 watt 10k weerstand extra in serie die naar de eerste diff. trap gaat. Kijk ook als er parallel op de ingang een kleine c'tje (47-200pF) zit geschakeld.

 

Laat weten als er verschil optreedt.

 

Groeten,

Jerry.

[scholma]

Hoi Jerry,,

 

Ik zal die ingangsweerstand (1K) verhogen naar 10 K. Zodra ik het resultaat weet lees je het.

De parallel-C op de ingang is 1nF.

 

Ik begrijp alleen niet wat het doel is van het verhogen van die waarde? Snap de consequentie wel, maar waar wil je me heen leiden?

Ik vond nog een schema van het model, dat staat op deze site. Het is een exacte kopie van het model van elektuur (of andersom )

 

ben benieuwd.

 

Groeten, Scholma

[s.o.t.a jerry]

Hoi Scholma,

 

Eerst kijken als je het "aanslingeren"v/d oscillatie kan be

[scholma]

ik neem aan dat de loper v/d potmeter die je als volumeregelaar gebruikt, op een minimale stand staat als ie oscilleert ?

Yep, de stand van de potmeter heeft geen invloed op de oscillatie. De oscillatie veranderd wel van vorm, is niet constant, maar daar heeft de potmeter geen invloed op.

 

Zit Q8 op de koellichamen gemonteerd ?(ruststroomstabilisatie)

Ja, maar hij heeft wel een eigen koellichaam, de rest zit op een voldoende groot blok. Deze Q8 wordt aangenaam warm, dus voldoende gekoelt.

 

Ik ga er morgen maar eens mee aan de slag. Het vervolg lees je wel.

 

groet, Scholma

[s.o.t.a jerry]

ik neem aan dat de loper v/d potmeter die je als volumeregelaar gebruikt, op een minimale stand staat als ie oscilleert ?

Yep, de stand van de potmeter heeft geen invloed op de oscillatie. De oscillatie veranderd wel van vorm, is niet constant, maar daar heeft de potmeter geen invloed op.

 

Zit Q8 op de koellichamen gemonteerd ?(ruststroomstabilisatie)

Ja, maar hij heeft wel een eigen koellichaam, de rest zit op een voldoende groot blok. Deze Q8 wordt aangenaam warm, dus voldoende gekoelt.

 

Ik ga er morgen maar eens mee aan de slag. Het vervolg lees je wel.

 

groet, Scholma

 

Hoi Scholma,

Ok

[The_Ark]

Help, ik kom er niet uit:

...

Als ik maar 1 kanaal aansluit, bv cdspeler links, dan ossileert hij niet.

Zet ik het linker of het rechter eindversterker deel uit, terwijl links en rechts aangesloten is op de ingang, dan ossileert hij ook niet.

ideetje: even de massa van links en rechts verbinden?

nog een ideetje: meten of er spanning tussen zit, en ook of er iets te meten valt tijdens oscillatie.

Toch lijkt het me verstandig de bron te vinden, maar je kunt ook de versterker ongevoeliger maken voor oscillatie, door bijv. de overall tegenkoppeling te verminderen. Maar ja dan verander je dus iets aan het ontwerp, alhoewel velen zullen menen dat minder tegenkoppeling een gehoormatig beter resultaat geeft.

[scholma]

Oscillatie verdwenen!!!

 

Het heeft even geduurd voordat ik mijn reactie kon plaatsen, maar nu dan toch.

 

Ik ben eerst maar eens begonnen met de beide eindtrappen eruit te halen, en daar zag ik met enige verbazing dat ik aan de onderzijde van de print over de twee weerstanden van de lokale tegenkoppeling (R32 en R33) een C geplaatst had van 100nF.

Dat was even schrikken, wie had dat gedaan Nou, ikzelf natuurlijk

 

Stap 1 was die C-tjes verwijderen. Ik had deze geplaatst om de oscillatie tegen te gaan, maar dan had het alleen over R33 moeten zijn. Niet zo'n handige zelfmod dus, was zeker in de late uurtjes.

Stap 2 was de draadgewonden weerstanden vervangen door 3W niet draadgewonden types.

Stap 3 was de ingangsweerstand verhogen van 1K naar 10K.

 

Aansluiten (Jerry, dank je voor de tip van de weerstanden opnemen in de zekeringhouder, er ging bijna wat mis) en testen.

En zie daar, oscillatie verdwenen! En daar ben ik heel blij mee, want het verpeste best het luistergenot.

 

Jerry en anderen, super bedankt voor alle ideeen en hulp, mede omdat ik zelf de kennis van de schakeling niet zo beheers als jullie.

Hieronder nog even een reactie op de andere opmerkingen....

 

groet, Scholma

[scholma]

Overigens, als dit schema en de componenten layout board v/d eindtrap exact hetzelfde is als wat je nu hebt, wil ik graag weten waar en hoe de twee "J6" massa aansluitingen van beide printen naartoe gaan,en hoe je het voedingssgedeelte aan "massa"gelegd hebt.

Nee, de layout is niet hetzelfde, het schema wel.

Ik heb helaas geen scanner, dus kan ik de daadwerkelijk gebruikte layout niet laten zien.

Op mijn print zitten beide voedingselco's dicht bij de J6 aansluiting, samen met de massa van de voeding.

Dat zijn brede sporen.

 

Ik zie zowieso al een paar dingen in de schakeling die problemen kunnen veroorzaken, bv spoel L1 op de uitgang zou ik zowieso altijd met een 1W 10 ohm koolweerstand overheen solderen(voorkomt ringing)

Wat is ringing?

 

De gate stopper weerstanden R31 en R34 van 15 ohm vergroten naar bv 100 ohm.(beter 150),ook al hebben ze de sources v/d eindtorren direkt aan de voedingsrail geknoopt .(i.v.m. minder verlies van Vds bij signaaluitgangsspanningzwaai). Meestal hangt de drain op de rail.Maar goed,gezien de toegepaste lage voedingsspanning, te begrijpen.

Moet ik dit nu wel of niet uitvoeren? Als de schakeling er beter door functioneert, dan doe ik dat. Maar ik dacht wat twijfel te lezen.....

 

Voedingsontkoppelingscondensatoren C9 en C12 zouden zo DICHT mogelijk bij de aansluitingen v/d power fets op de print(spoor) moeten zitten,dus ook niet zoals op de layout.

Ik heb al over elke fet een 1000uF elco van panasonic als extra buffer geplaatst. Dat leverde al een wat vollere klank op. Ik ontdek net dat die ontkoppel-C-tjes niet in mijn schema zitten, ik zal ze plaatsen.

 

Ik zou in serie met C14 een 10K platsen,en keihard over R4 een 10N styroflex(63-100Vbv).

C3 en C4 zitten op de meest dominante polen v/d schakeling, 2n7 is wel wat hoog ivm fasedraaiing bij unity gain.

ook maar eens doorvoeren dan. Is 1nF beter?

 

Als jou eindfets warmer beginnen te worden,daalt hun gain,dus ook de feedback. Die R32+R33 spanningsdeler zorgen voor de lokale hoeveelheid.Ook iets om nader te bekijken.(overall R17-18-19+hf compensatie C5).

Nou raak je me kwijt. Wat zou ik aan die tegenkoppeling moeten aanpassen?

 

Al met al ben ik heel blij met alle correcties, ik heb nog wat te doen dus. Beetje lang bericht geworden, maar goed. Wel duidelijk volgbaar denk ik zo.

Jerry, als je zin hebt mag je op de bovenstaande vragen van mij antwoord kan geven, dan ben ik weer een stap verder, en kan ik de laatste wijzigingen doorvoeren.

In ieder geval hartelijk dank voor je hulp Super

 

Groet, Scholma

[Guest KT88]

Wat is ringing?

 

Doorschot, bij testen met een blokgolf zie je dan steile pulsen en/of slingers op de horizontale stukken van de blok.

Instabiliteit of neiging tot oscillatie.

 

Moet ik dit nu wel of niet uitvoeren? Als de schakeling er beter door functioneert, dan doe ik dat. Maar ik dacht wat twijfel te lezen.....

 

Hoe groter de gateweerstanden, hoe groter het effect van Cgs, versterkt door het Miller effect.

Dat werkt als een laagdoorlaatfilter.

In deze configuratie (blijkbaar een sourcevolger, als ik het goed begrijp) is dat wat minder hinderlijk (ik heb het schema niet).

 

ook maar eens doorvoeren dan. Is 1nF beter?

 

Als de boel nu stabiel is, zou ik het zo laten.

Alhoewel een hoger kantelpunt bij A = 1 wel zo elegant is, natuurlijk.

 

Nou raak je me kwijt. Wat zou ik aan die tegenkoppeling moeten aanpassen?

 

Jerry zocht de fout ook al in deze hoek.

Jij had 100 nF gebruikt in die tegenkoppeling, die fout is er nu uit en dus lijkt me verdere verandering weinig zinvol.

[dejazz]

Moet ik dit nu wel of niet uitvoeren? Als de schakeling er beter door functioneert, dan doe ik dat. Maar ik dacht wat twijfel te lezen.....

 

Hallo Scholma. Hier met dejazz.

 

Zo laten.Denk dat Jerry ervan uitging om dit te doen all

[scholma]

Ook je Tc zero crossoverpunt i.v.m. degeneratieve temperatuursverloop voor de ruststroomstabiliteit kan hierdoor verschuiven naar een regeneratief gedeelte qua instelling,bij deze power hexfets moet je altijd boven de 200mA Ids zitten,daarom twijfelt ie ook een beetje volgens mij.

De ruststroom is idd ingesteld op 200mA.

Effe een kleine toevoeging : kan best zijn dat dit (resonantiepunt)punt nu verschoven is naar een hoger gebied buiten het audiospectrum. Als de eindfets niet abnormaal warm worden, is er waarschijnlijk niks a/d hand.Toch kan de (eindtrap)ook nog "zwakjes" oscilleren. Scope eraan hangen, denk ook dat Jerry dit in de gaten had,al gezien z'n eerste posting met die 10K weerstand.

 

De eindtrap oscilleert hoorbaar niet meer, maar hij blijft wel erg warm worden. Heeft ie altijd al gedaan, maar het is idd wel goed om dat eens goed te onderzoeken.

Ik heb gelukkig een (oude) scope, ik hang er er vanavond maar eens aan om te kijken of ie echt schoon is.

 

Hij heeft gisteren een hele avond gedraaid, dat ging goed!

 

Thnx maar weer, ik laat de resultaten hier weten.

 

groet, Scholma

[s.o.t.a jerry]

Hallo Scholma,

Leuk te lezen dat de oscillatie verdwenen is(hoorbaar). Zag ook dat een paar mede Hear techneuten al antwoord gaven op jou vragen. Ook leuk !

Ik weet niet hoeveel MHz jou scope haalt, maar als je een brede witte band met amplit. van 100mV of hoger over 't beeld ziet,is de trig.source buiten z'n bereik,en dan is dit de osc.We horen 't nog wel.

 

@ Dejazz: ja,ik twijfelde omdat ik die eindtrap niet zelf hier heb om concrete metingen te kunnen doen,blijft dus speculeren.Maar als iedereen een steentje bijdraagt,lukt 't vaak wel met de oplossing vinden denk ik zo.

 

En je hebt gelijk dat ik me zorgen maakte om Ig=QgxF nadelig te beinvloeden voor snelle steile stuursignalen,hoewel het hier bij deze schakeling zoals KT88 al aangaf,waarschijnlijk niet zo'n grote rol zal spelen. Mede ook omdat de gate-sourceC vrijwel constant met stroom is,(Icond=(dV/dt).Zoek evt.curves op.

Voor een snelle schakeling en lage vervorming bij hogere F,moet er wat stroom lopen door die gates.

 

Wat net zo belangrijk is,is het snel kunnen uitschakelen v/d eindfets,vooral bij hogere vermogenslevering a/d belasting,waarbij de ingestelde biasstroom v/d driver die de eindfet moet aansturen,hoog genoeg moet zijn.Zag dat dit hier iets minder dan 1mA is.(wat a/d lage kant).Kan problemen veroorzaken bij hoge vermogens aan een complexe speakerbelasting bij hogere vermogens,door inwendige faseverschuiving v/d schakeling bij deze hoge vermogens.

 

Meestal gaat de schakeling ook dan pas oscilleren als de belasting eraan hangt en vermogen geleverd wordt.

 

Betreffende Tc zero crossover punt,(denk niet dat dit hier een probleem is) om een lang verhaal kort te maken, de voor dc ruststroom instelling Vbe(of "diode")vermenigvuldiger transistor(Q8) die hier bi-polair is, vervangen door een HEXFET type tor en netwerkje anpassen, een deltaVgs temp.compensatieschakeling dus van maken.

 

Deze zal altijd beter in de pas meelopen met de temp.drift reakties v/d eindfets omdat deze ook hexfets zijn,ook zonder source weerstanden,zoals hier,en de lage Gm. De dc thermische feedbackloop zal ook beter positief gehouden worden en zorgen dat ie altijd <1 blijft, zelfs onder extreme omstandigheden.

 

Je modulo Tc wordt ook lager dus bij grote Id stromen.

En een bi-polaire Vbe verm. neigt eerder tot overcompensatie bij mosfets.

 

Hoop niet dat Scholma nou gek van ons wordt.

[scholma]

Ik weet niet hoeveel MHz jou scope haalt, maar als je een brede witte band met amplit. van 100mV of hoger over 't beeld ziet,is de trig.source buiten z'n bereik,en dan is dit de osc.We horen 't nog wel.

Nou, het is een oude, nog van de tijd dat ze die dingen van hout maakten

Hij gaat tot 20Mhz.

 

Heb hem vandaag eens even gemeten, behalve wat ruis van onder de 1 mV geen andere bijproducten gevonden.

 

Inmiddels heb ik over de spoel een 10 ohm weerstand zitten tegen ringing, en daar laat ik het maar bij.

De ruststroom zit rond de 230mA door de eindtrap heen. 1 kanaal was wat uit belans, ruststroom 1/3 te hoog, vandaar dat ie ook wat aan de te warme kant was.

Maar das nu allemaal opgelost.

 

Hoop niet dat Scholma nou gek van ons wordt.

 

Nou, niet echt, alleen volg ik het niet zo.

Maar das niet erg, mijn versterker speelt weer. Daar ging het om.

 

Thnx voor alle input, wel leerzaam.

 

groeten Scholma