Ruimte Akoustiek

[carl]

Een ruimte met slechte verhoudingen werkt bijzonder nadelig uit op met name de basweergave. Vol of leeg, het blijft gewoon slecht, vooral als er een of meer retromodi zijn. Die zijn bijvoorbeeld de oorzaak dat je het laag niet goed krijgt, wat je ook probeert met opstelling en mooie glimmende nieuwe versterkers en veelbelovende speakers.

Dit komt helaas best vaak voor, denk je niet?

 

Ik heb zelf niet de ervaring om die vraag te beantwoorden Toine. Van ervaren dealers als Haudio en Rob Wilms (hifiwinkel Beek) begrijp ik dat dit in de praktijk toch meevalt. Ook van Onno begrijp ik dat van een hopeloze situatie als zijn zolder het met behulp van een deskundige wel (zeer) goed te krijgen is.

 

Overigens zou ik als ik de toto win net als Spido niet kiezen voor een doorgerekende schoenendoos. Kijk maar eens naar die beroemde Griekse en Romeinse theaters. Daar kiesden ze ook voor een andere, natuurlijke vorm. Ik vermoed dat die ruimten moeilijk zijn door te rekenen met behulp van een computer. Jongens als jij met veel ervaring ontworpen die ruimten (en als het niet klonk gingen ze waarschijnlijk voor de leeuwen ).

[WanFie]

Kijk maar eens naar die beroemde Griekse en Romeinse theaters. Daar kiesden ze ook voor een andere, natuurlijke vorm. Ik vermoed dat die ruimten moeilijk zijn door te rekenen met behulp van een computer. Jongens als jij met veel ervaring ontworpen die ruimten (en als het niet klonk gingen ze waarschijnlijk voor de leeuwen ).

 

Tja... dan krijg je natuurlijk nooit mensen met ervaring...

 

[thingman]

Overigens zou ik als ik de toto win net als Spido niet kiezen voor een doorgerekende schoenendoos. Kijk maar eens naar die beroemde Griekse en Romeinse theaters. Daar kiesden ze ook voor een andere, natuurlijke vorm. Ik vermoed dat die ruimten moeilijk zijn door te rekenen met behulp van een computer. Jongens als jij met veel ervaring ontworpen die ruimten (en als het niet klonk gingen ze waarschijnlijk voor de leeuwen ).

 

Ik begrijp de nadruk op het detail en op steeds één aspect gewoon niet.

Een compromisloze ruimte begint als doorgerekende schoenendoos (geoptimaliseerde ratio), maar daarmee is het natuurlijk niet afgelopen.

Locatie van ramen, deuren komt erbij, en ook de plaats van de basisstukken van de inrichting.

Wand- vloer- en plafondafwerking samen zorgen voor de correcte balans tussen direct en indirect geluid -- beide zijn onontbeerlijk.

De enige manier om in een kleine ruimte de illusie van een grote opnameruimte te herscheppen is doordachte reflectie- en nagalmbeheersing. Diffusie laat muren verdwijnen; er zijn er op dit forum een aantal die dit thuis in de praktijk hebben ervaren en erover schreven.

Bass-management is belangrijk, en is met name afgestemd op het luidsprekersysteem en die afstemming kan door metingen worden geverifieerd en verfijnd.

De opstelling van je luidsprekers en de plek waar je zit te luisteren maken of breken de weergave, zelfs als al het voorgaande correct is doorgevoerd!

De manier waarop je je apparatuur plaatst is van invloed, soms zelfs van grote invloed. Verkeerde koppeling / ontkoppeling doet veel van het voorgaande teniet.

De gebruikte materialen om je ruimte mee af te werken zijn belangrijk (een terrein dat nu nog op veel scepsis, hoongelach en afwijzing stuit, maar over 5 jaar gemeengoed zal zijn). Synthetische materialen zijn niet in het voordeel en ik beweer stellig dat ze soms afbreuk doen aan al het voorgaande.

De kwaliteit van de hardware is meestal uitstekend, maar de kwaliteit van de netspanning verdient aandacht en kan dan onvermoede verbeteringen brengen.

 

Kortom de keten die leidt tot kwaliteitsweergave is lang en ik houd in mijn adviezen rekening met alles (en meer) wat hiervoor is beschreven. Ik roep niet dat akoestiek alles is; ik roep niet dat ratios alles zijn; ik brabbel niet dat luidsprekers het belangrijkste zijn; ik roep niet dat het front-end belangrijker is dan het back-end. Het zijn allemaal onzinkreten, omdat het in essentie de samenhang is die cruciaal is en die het eindresultaat neerzet.

 

Het compromis is overal, altijd. Daar op te wijzen is een belangrijk deel van mijn werk, maar zeker geen dankbaar deel.

In die tien jaar werk op dit gebied is het tweemaal voorgekomen dat er totaal geen compromissen hoefden te worden gesloten. Eén van die ruimtes is al even af en je moet heel ver zoeken om in Europa iets beters tegen te komen (aanmatigend hè?); de andere is in aanbouw en gaat ook een eenzame hoogte bereiken, maar de mensen die erachter zitten krijgen het niet voor niks. In deze projecten neemt de "dure akoesticus" exact 1% van de financiën van het totale budget in ontvangst, maar realiseert daarmee 50% van de uiteindelijke kwaliteit.

Best een gezonde verhouding, maar zelfs als investeringen in akoestiek 33% van het uiteindelijke budget zou uitmaken, zou dat nog steeds een verantwoorde verhouding kunnen zijn. Akoestiek is immers één van drie kwaliteitspeilers, nergens anders mee te realiseren of te compenseren, net zoals dat met de andere twee peilers het geval is.

 

Nee, de doorgerekende schoenendoos brengt je inderdaad nergens, maar legt wel letterlijk en figuurlijk een fundament om ergens te komen. Het punt is ook dat er niet zoveel plekken zijn waar je zo'n eindresultaat kunt ondergaan. Dat maakt het makkelijk om erop te "schieten" en om het af te doen als oeverloze praat, ik begrijp dat wel, maar weet ook dat het in werkelijkheid iets anders ligt.

[carl]

Hai Toine,

 

Laat het duidelijk zijn dat ik en vele anderen jouw bijdragen en professionaliteit Hear zeer waarderen. Aan de andere kant kan je ook van muziek genieten als je niet aan al de door jouw genoemde randvoorwaarden voldoet. Mijn eigen set klinkt gewoonweg goed in mijn huidige huis (en ik maak me wel een beetje zorgen dat die in mijn nieuwe huis even goed gaat klinken). Ik was ook behoorlijk onder de indruk van de set van Audiopaul en ik twijfel er niet aan dat Spido de zaak goed op orde heeft en nog vele anderen.

 

Voor de rest discussieren we Hear ook een beetje om reacties over en weer uit te lokken en daar weer van te leren. Daar doe ik het voor tenminste.

 

Ik ben overigens wel nieuwsgierig naar zo'n compromisloze luisterkamer. Beter als bijvoorbeeld de Vereeniging in Nijmegen zal die wel niet klinken. Overigens kan het daar ook tegenvallen bijvoorbeeld als niet de juiste man achter de knoppen zit. In die zin heb je wel een goed punt, het is zeker niet alleen akoustiek.

[thingman]

Hai Toine,

Laat het duidelijk zijn dat ik en vele anderen jouw bijdragen en professionaliteit Hear zeer waarderen. Aan de andere kant kan je ook van muziek genieten als je niet aan al de door jouw genoemde randvoorwaarden voldoet. Mijn eigen set klinkt gewoonweg goed in mijn huidige huis (en ik maak me wel een beetje zorgen dat die in mijn nieuwe huis even goed gaat klinken). Ik was ook behoorlijk onder de indruk van de set van Audiopaul en ik twijfel er niet aan dat de Spido de zaak goed op orde heeft en nog vele anderen.

Voor de rest discussieren we Hear ook een beetje om reacties over en weer uit te lokken en daar weer van te leren. Het is een beetje een spel en iedereen doet dat op zijn manier.

 

Dat snap ik allemaal goed! Mijn bijdrage is het dan in feite om al te kort-door-de-bocht denkbeelden te nuanceren.

 

Momenteel luister ik naar een set actieve Creative Gigaworks T40 (pc) speakers en ik geniet er nogal van. Iemand anders die kwam luisteren bleek ook nogal onder de indruk: mini review

 

Hoe dan ook, het illustreert wat jij hierboven al zegt. Akoestiek is tamelijk lousy, speakers in feite ook en de opstelling is helemaal zielig, maar toch trekt het kippenvel... Je moet wat als je niks beters hebt...

[Seed7]

Overigens zou ik als ik de toto win net als Spido niet kiezen voor een doorgerekende schoenendoos. Kijk maar eens naar die beroemde Griekse en Romeinse theaters. Daar kiesden ze ook voor een andere, natuurlijke vorm. Ik vermoed dat die ruimten moeilijk zijn door te rekenen met behulp van een computer. Jongens als jij met veel ervaring ontworpen die ruimten (en als het niet klonk gingen ze waarschijnlijk voor de leeuwen ).

 

Ik begrijp de nadruk op het detail en op steeds

[thingman]

Het concept van de schelpvormige ruimte, gekopieerd van een concert ruimte, zal in een verkleinde vorm heel anders gaan werken. Daar waar men in de concertzaal een zekere mate van "gerichte reflecties" wil hebben, niet alleen maar diffuus wil je in een HTK luisterruimte dat nu net niet op deze manier. Een schelpvorm werkt als een holle spiegel en reflecteert naar een brandpunt.

Erkers doen het ook en halfronde uitbouwen kunnen helemaal een ramp zijn, inderdaad.

En ik heb zelf lang geprobeerd om de signatuur van een ruimte met een laag puntdak (zolder) uit te wissen, maar dat lukt ook nooit helemaal.

Akoestiek thuis kent inderdaad dan wel dezelfde natuurkundige parameters, maar de praktische uitwerking is anders dan bij de grote zalen. "Groot" bestaat in een thuissituatie eigenlijk niet. Ruimtes boven 250kuub beginnen in de buurt te komen, maar ik kwam er misschien ooit twee tegen.

 

In een kleine ruimte wil je precies het tegenovergestelde, te realiseren door b.v. een grote policylindrische diffusor tegen de wand achter de luisterpositie.

Waarom één en niet meerdere?

 

Tenzij ... met schelpvorm een pentagonale plattegrond bedoeld wordt en de luidsprekers in de schuine wanden worden ingebouwd i.p.v vrijstaand in de ruimte.

Daar heeft een klant zich vorig jaar inderdaad behoorlijk op verkeken. Het betrof een pentagonale demoruimte waarin steeds andere luidsprekers moesten worden neergezet en die klonk verschrikkelijk, ondanks een prachtige verzameling hardware en een behoorlijk correcte nagalm. Ik was niet op het idee gekomen te vermoeden dat dit kwam omdat de luidsprekers in de wanden moesten zijn ingebouwd... Zou dat echt een groot verschil hebben gemaakt denk je?

[Seed7]

In een kleine ruimte wil je precies het tegenovergestelde, te realiseren door b.v. een grote policylindrische diffusor tegen de wand achter de luisterpositie.

Waarom

[carl]

Ik heb een vriend met een vakantiehuisje met kamers met dit soort vormen. Maar goed die is is niet op onze hobby en oopgehouden bij Peter Frampton.

[thingman]

In een kleine ruimte wil je precies het tegenovergestelde, te realiseren door b.v. een grote policylindrische diffusor tegen de wand achter de luisterpositie.

Waarom

[spido]

(...) Het concept van de schelpvormige ruimte, gekopieerd van een concert ruimte, zal in een verkleinde vorm heel anders gaan werken. Daar waar men in de concertzaal een zekere mate van "gerichte reflecties" wil hebben, niet alleen maar diffuus wil je in een HTK luisterruimte dat nu net niet op deze manier. Een schelpvorm werkt als een holle spiegel en reflecteert naar een brandpunt. Dat geeft in een dergelijk kleine ruimte allerhande toestanden met interferenties en de daaruit resulterende grote bulten en dalen in het spectrum. In een kleine ruimte wil je precies het tegenovergestelde, te realiseren door b.v. een grote policylindrische diffusor tegen de wand achter de luisterpositie.

 

Tenzij ... met schelpvorm een pentagonale plattegrond bedoeld wordt en de luidsprekers in de schuine wanden worden ingebouwd i.p.v vrijstaand in de ruimte.

 

Beste Seed7,

 

Bij de schelpvorm / het halfronde theater / elke grote, onregelmatig gevormde ruimte - moet je niet alleen denken aan de harde, reflecterende vorm (de "schaal") maar ook aan de stoffering en meubilering.

De onregelmatige / niet parallelle vorm zal ertoe leiden dat er geen overheersende staandegolffrequenties zijn (t.g.v. verstrooiing), en de stoffering/meubilering zal zorgen voor een aangename demping van hogere frequenties en hun interferenties.

 

Mijn akoestisch ideaal blijft een reusachtige plaggenhut. Voor weergave, althans. Totdat ik beter weet...

[carl]

Ik zie je al voor me in een plaggenhut op de hei Spido en met een knuppel in de hand, roepend:speksteen!!!

[Duck-Twacy]

Of gewoon een (schelpvormige?) grot uithakken in een flinke berg van graniet of basalt of zoiets. Een muur van een paar honderd meter oergesteente zal toch ook wel niet meetrillen?

[RALF]

En worden het nu andere luidsprekers, of toch gewoon wat aan de akoestiek doen ?

 

Ik ben wel benieuwd wat een paar monitoren in je ruimye doen .