Jump to content

Een Goede Gesloten Luidspreker Ontwerpen


Duck-Twacy
 Share

Recommended Posts

Omdat vele hier het idee hebben dat een gesloten systeem een mooier resultaat op kan leveren dan een bas reflex is het misschien aardig om een draadje te beginnen over het ontwerpen en maken van een 2 weg luidspreker waar de laag/midden unit in een gesloten systeem zit (vroeger ook wel hoge druk box genoemd...).

 

Eigenlijk lijkt het me aardig om eerst tot een lijst (soort top 10 of top 20) te komen van de belangrijkste ontwerpbeslissingen. De meer praktische bouwzaken kan ook.

 

Waarschijnlijk kan je over sommige ontwerp beslissingen een aparte draad maken, om de details te behandelen. Dat mag best natuurlijk.

 

Waarom een conventioneel gesloten 2 weg systeem (dus bv niet coaxiaal)? Omdat dat nog overzichtelijk is voor een beginner en vaak ook tot een heel mooi resultaat kan leiden.

 

Wellicht eerst een lijst maken met de verschillende ontwerp beslissingen

 

In willekeurige volgorde

 

- Unit keuze laag/midden

- Unit keuze midden/hoog

- combinatie (matchen) laag-hoog unit

- Qtc kast (0.556 - 0.8)

- Inhoud kast

- Vorm kast

- Bracing

- resonantie demping

- vulling/staande golven demping

- Plaats van units in de kast (afstand tov elkaar)

- kast materiaal ef materialen, dikte

- overgangs frequente en soort wisselfilter

- componenten keuze wisselfilter.

- Correcties in het filter

- Bedrading

- Aansluitingen

 

Wie weet er meer?

 

NB basis theory gesloten systeem: http://www.diysubwoofers.org/sld/

Edited by Duck-Twacy
Link to comment
Share on other sites

Klopt, het is natuurlijk het resultaat van de laag unit parameters en kast volume (en enigzins van de vulling), maar je kun natuurlijk bewust kiezen voor een lage Qtc (super strak/droog) of een wat hogere waarde voor wat voller laag geluid.

 

Bij welke waarde wordt de bas echt "te vet" boven de 1?

 

Een leuk calculatortje om de invloed van de diverse parameters mee te bekijken: http://www.ajdesigner.com/fl_subwoofer/subwoofer.php

 

Speel bv eens met de gewenste Qtc en kijk wat dit betekent voor kastvolume, f3 en de grafiek (voor een bepaalde unit).

Link to comment
Share on other sites

Bij welke waarde wordt de bas echt "te vet" boven de 1?

 

m.i. boven de 0,8 omdat je dan vaak ook een verhoging rond en boven de 70Hz krijgt, daar waar vele ruimten zowiezo al een probleem hebben.

 

Als je zelf ontwerpt heb je meestal ook al wel de plek waar het ding moet komen te staan op het oog. praktisch is het dan om gewoon een simpele spaanplaat kast voor de gewenste speaker te bouwen zodanig dat het geheel onder de 0.5 uit komt. Ding op z'n plek zetten en meten en luisteren, dan langzaam met piepschuimblokjes de kast gaan vullen tot het naar je wens is.

 

Qtc 0,577 geeft optimale groepslooptijd (Bessel afstemming)

Qtc 0,707 geeft een maximaal vlak frequentie verloop (Butterworth afstemming)

Link to comment
Share on other sites

Voor mij begint een goede gesloten kast ontwerpen met de keuze van de woofer.

Deze is voor mij bepalend omdat niet iedere unit ontworpen is voor een gesloten kast. De meeste tegenwoordig zelfs niet.

 

Als de keuze dan bepaald is ga ik een paar uitzoeken, welke binnen 2% van elkaar zitten (dit is heel vaak niet het geval als je een set in één doos koopt).

 

Daarna ga ik een kast berekenen, uiteraard per unit (dat kan dan 2% in inhoud van elkaar afwijken, om de units weer gelijk te krijgen).

Als de kast dan gebouwd* is gaan de units erin voor de eerste metingen, zonder filters.

 

*Een gesloten kast moet voor mij 100% luchtdicht zijn, en mag niet flexen.

Voldoende dik materiaal dus, en aan de binnenkant bekleed met een polymeer, ter versteviging, antiresonant en afdichting.

 

Aan de hand van die metingen ga ik het crossover, Parallel Notch en eventueel Zobel netwerk bepalen.

Zeker in een gesloten kast zijn die laatste 2 wat mij betreft niet te vergeten, omdat je geen poort hebt die de frequentie curve van de unit recht(er) maakt.

Met een gepoorte kast kun je die laatste 2 meestal wel vergeten, omdat door de poort de frequentie curve al heel behoorlijk recht word getrokken, als je kast en poort goed berekend en gebouwd hebt tenminste.

 

Filters die ik gebruik zijn overigens altijd gebaseerd op het Linkwitz-Riley principe, met een beetje eigen inzicht.

Link to comment
Share on other sites

geen parallele wanden, bracing met een matrix (board met ronde gaten) of met driehoeksconstructies - die vervormen ook lastig.

 

 

groet

Geen parallelle wanden geeft vaak een vrij onwerkbare vorm, en in mijn ervaring niet echt veel verbetering.

Met demping, welke je niet egaal aanbrengt bereik je vaak al net zo veel als met niet parallelle wanden.

Bracing lijkt vaak DE oplossing tegen trillende wanden, maar heeft als nadeel dat je "wervelwinden" in de kast gaat introduceren.

Ik gebruik ze liever niet.

Link to comment
Share on other sites

Op deze site wordt een vuistregel gegeven voor de geschiktheid van een laag unit:

As a rule of thumb, use the following equation to determine the suitability of your speaker.

 

Suitability factor = fs / Qes

 

Factor less than 50 the driver is best suited for a sealed enclosure

Factor between 50 and 100 the driver can be used for both sealed and vented enclosures

Factor above 100 the driver is best suited for a vented enclosure.

 

Ikzelf kijk altijd naar de Qts, die moet minstens 0.35 (maar eigenlijk liever boven de 0.4) zijn en natuurlijk een redelijk lage Fs. Voor een 2 weg systeem denk ik dat je tevreden moet zijn met een F3 van rond de 50 hz. Wil je lager, dan moet je waarschijnlijk denekn aan een grotere units, dus die zal meestal noet boven de 500 Hz gebruikt kunnen worden, oftwel je heb een 3-weg systeem nodig.

 

Even een paar vb van http://www.thielesmall.com/ gekozen

 

Brand Seas

Model CA21RE4X/DC

Description Coated paper cone,

Range / type woofer

Typical use Hifi

Recomended enclosure

Series Seas Standard

Manufacturer Seas

Order nr H 373

Production status active 2003

Nom. diamerer [inch] 8

Vas [Liters] 76.9

Qts 0.28

Qes 0.62

Qms 3.3

Fs [Hz] 29

 

Een gesloten systeem van 14.7 liter (Qtc = 0.7) heeft een F3 van 73.2 Hz, niet echt indrukwekkend.

 

Brand Seas

Model CA21RE

Description Coated paper cone,

Range / type woofer

Typical use Hifi

Recomended enclosure

Series Seas Standard

Manufacturer Seas

Order nr H 397

Production status active 2003

Nom. diamerer [inch] 8

Vas [Liters] 81.3

Qts 0.48

Qes

Qms

Fs [Hz] 31

 

Een gesloten systeem van 72 liter (Qtc=0.7) geeft een F3 van 45.7 Hz

 

Dat begint er meer op te lijken, maar je hebt wel een grote kast nodig.

 

NB. Stop je de eerste unit in een kast van 72 liter , dan krijg je een zeer basarm systeem met een F3 van ongeveer 87.6 Hz.

Link to comment
Share on other sites

Kastvorm, gewoon de doosvorm met zodanige afmetingen dat het geheel voldoet aan de "Bonello Criteria". Ook een luidsprekerkast is "gewoon" kleine ruimte akoestiek :) Alle andere vormen geven een onvoorspelbaar gedrag.

 

Bracing hoeft niet doorgaand zoals in de matrix behuizing, bracing met latten van enkele cm's per paneel doet al heel erg veel, denk honingraat, plus een enkele diagonaal in de kast geplaatste plank.

Link to comment
Share on other sites

Ik wil in dit topic toch het idee van Infinity onder de aandacht brengen.

 

Een gesloten kast is n.l. altijd groter dan een open kast (bassreflex transmissionline enz.), om dezelfde lage tonen er uit te krijgen. M.a.w. een gesloten kast is altijd een compromis. Eigenlijk is elke speakerkast een compromis, maar dat terzijde, het gaat hier tenslotte over de gesloten kast.

 

Infinity zet dus een vette condensator in serie met de woofer om het laag extra op te halen. Bovendien is de speaker voorzien van twee wikkelingen, zodat er een tweewegsysteem in het laag mee gemaakt kan worden.

 

Sommigen vinden het niks, maar ik vind het een prima idee, en klinkt in mijn oren zeker niet slechter dan veel basreflexkasten. Voorwaarde is w'el, dat er een pittige versterker nodig is om het boeltje in bedwang te houden.

 

Een nadeel van open kasten is n.l., dat er altijd ergens geluid uit de kast komt waar je dat eigenlijk niet zou willen. Niet aan de achterkant, bovenkant, onderkant en zijkanten omdat dit indirect vervelend geluid oplevert. Blijft alleen de voorkant over, waarbij de stroming uit de opening zich met het directe geluid mengt.

 

Vandaar... is het idee van Infinity lang zo gek nog niet.

 

Vind ik...

 

:rolleyes:

Link to comment
Share on other sites

Infinity zet dus een vette condensator in serie met de woofer om het laag extra op te halen. Bovendien is de speaker voorzien van twee wikkelingen, zodat er een tweewegsysteem in het laag mee gemaakt kan worden.

 

3e orde systemen zijn interessant en zeker voor versterker ontwerpen die zowiezo al een C in hun uitgang hebben. Ze zijn echter lastig om goed te ontwerpen. Ik meen me te herinneren dat de speaker+kast op een Q iets boven de 0.9 afgestemd moet worden en dan moet je de juiste C er bij berekenen. Tegenwoordig echter lijken mij actieve oplossingen interessanter als je iets in die richting zoekt.

Link to comment
Share on other sites

Infinity zet dus een vette condensator in serie met de woofer om het laag extra op te halen. Bovendien is de speaker voorzien van twee wikkelingen, zodat er een tweewegsysteem in het laag mee gemaakt kan worden.

 

3e orde systemen zijn interessant en zeker voor versterker ontwerpen die zowiezo al een C in hun uitgang hebben. Ze zijn echter lastig om goed te ontwerpen. Ik meen me te herinneren dat de speaker+kast op een Q iets boven de 0.9 afgestemd moet worden en dan moet je de juiste C er bij berekenen. Tegenwoordig echter lijken mij actieve oplossingen interessanter als je iets in die richting zoekt.

 

Met een actief systeem dan krijg jezo iets.

HRS50A.jpg

Link to comment
Share on other sites

Richard,luchtdicht maken is geen probleem,de impuls ijlt iets na,maar niet zoals een basreflexkast,kadeng,kadeng,kadeng,kadeng :D en bij een korte pijp kadoek, en bij een lange pijp kadeeeeeeeeeeng :)

Link to comment
Share on other sites

Richard,luchtdicht maken is geen probleem,

100% luchtdicht is dus wel een probleem. Maar dat zal je toch nooit lukken met de conventionele bouwmaterialen. Hout is poreus, het lekt wel via de terminals of het membraan zelf. Je kan ook een minuscuul gaatje boren om de atmosferische luchtdrukvariatie te compenseren.
Link to comment
Share on other sites

Richard,als de binnenkant met weefsel bewerkt, is die potdicht,dan praten we niet over membraan er in, en geen terminals ;)

 

PS. minuscuul gaatje boren,is een hele slimme zet van jouw ;)

Link to comment
Share on other sites

 

PS. minuscuul gaatje boren,is een hele slimme zet van jouw ;)

Klopt maar stop er dan wel een propje watten of een sigarettenfilter in. Zo'n gaatje kan anders irritante fluitende bijgeluiden maken.

 

Zo'n lek werkt als een laagdoorlaatfilter voor het geluid. De afsnijfrequentie daarvan is gegeven door 1/(2 x pi x t). "t" is de tijdconstante, de tijd die het duurt om de conus naar zijn rustpositie te laten komen als je hem met de hand naar binnen zou hebben gedrukt. Met een tijdconstante van 1 sec ligt die afsnijfrequentie dan op ca 0,16 Hz. Alle frequenties daarboven komen niet door dat gaatje en worden met 6 dB/okt verzwakt. Eigenlijk is dat een BR pijpje met een hele kleine diameter, hele lage Q en een hele lage afstemfrequentie. Doet in het normale weergavegebied verder niets.

 

;)

Link to comment
Share on other sites

(...) Zo'n gaatje kan anders irritante fluitende bijgeluiden maken.(...)

 

Als die bijgeluiden - en het valt niet anders te verwachten! - samenvallen met de luidste basfrequenties, zal men ze waarschijnlijk juist waarderen! Men zal ze allerminst irritant vinden.

Ze komen immers aardig overeen met het "begeleidend geruis" (de toonloze turbulentie, voorafgaand aan de zettende toonvorming) bij allerlei muziekistrumenten?

Veel van wat men hifi noemt is bedrog!

Is bigger than life...

Link to comment
Share on other sites

Hooguit als satelliet met een sub erbij

 

een 3 liter behuizing geeft een f3 van 117 hz bij een Qtc van 0.7.

 

Inderdaad. Ik zat even te dagdromen. Deze mid in een 3L gesloten met een tweeter en dan deze in een 65 liter reflex kast eronder.

Link to comment
Share on other sites

In een 39 liter behuizing geeft dat een f3 van 56 Hz. Met een beetje roomboost begin dat er op te lijken.

 

NB Het is natuurlijk allemaal volgens een model. Meen dat het model wel beperkingen heeft (geldt bij bepaalde signaalsterkte ofzo)

Link to comment
Share on other sites

In een 39 liter behuizing geeft dat een f3 van 56 Hz. Met een beetje roomboost begin dat er op te lijken.

 

praktisch gezien zul je ook niet heel veel verder komen (bij 8" a 10"), bij een Qtc van 0.4 - 0.5 zul je zelden een Fres tegenkomen die substantieel onder de 30 Hz ligt 25Hz is echt de uitzondering. Een paar exoten komen nog wat lager ten koste van een rendement onder de 84dB

Link to comment
Share on other sites

Create an account or sign in to comment

You need to be a member in order to leave a comment

Create an account

Sign up for a new account in our community. It's easy!

Register a new account

Sign in

Already have an account? Sign in here.

Sign In Now
 Share

×
×
  • Create New...