Wat Doet Een Phono Versterker

[Andre Kel]

Hoi Allemaal,

Een vraag, of misschien wel meerdere. Ik ben niet thuis in de platen spelers maar zo af en toe komen er vragen in mij op en die stel ik dan hier.

Wat doet en losse phono versterker? Wat doet ie dus meer ten opzichte van de ingang die ik op mijn versterker heb? Kan je zo'n ding dan ook straffeloos aansluiten tussen je platenspeler en je versterker? Of moeten er dan zaken tussen uit?.

 

Zie altijd van die phono versterkers getest worden, maar een uitleg hoe en wat zit er vaak niet bij.

 

Groet,

 

Andre

[Guest Heino]

Je hebt qua uitgangssignaal grofweg twee gangbare typen elementen:

- Magneto Dynamisch ("MD"): de spoel staat stil in het element en de naald beweegt een magneet, waardoor het magneetveld een elektrisch signaal wordt opgewekt.

- Moving Coil ("MC"): de magneet staat stil in het element en de naald beweegt een spoeltje in het magneetveld van de magneet.

Het uitgangssignaal van een MC-element is een stuk kleiner dan bij een MD-element.

Er zijn nog diverse andere varianten, maar die geven een signaal af dat qua grootte vergelijkbaar is met MC óf met MD.

 

Een versterker met een standaard Phono-ingang is in staat om MD-elementen ongeveer even luid te laten klinken als de andere bronnen (Tuner, CD, Aux enz.). Als je een MC-element op zo'n ingang aansluit, zal het geluid véél te zacht klinken om het goed te kunnen beluisteren.

Daarom zijn veel versterkers uitgerust met een MD/MC-omschakeling, waardoor je beide typen elementen kunt gebruiken met een normale geluidsterkte. Aangezien de elektrische signaaltjes van een MC-element erg klein zijn, is het versterken daarvan met weinig ruis en weinig brom een behoorlijke uitdaging voor versterker fabrikanten. Vandaar dat een apparaat met een goed werkende MC-stand méér kost.

 

Een Phono-versterker heeft twee taken:

1. RIAA-correctie; Omdat lage tonen worden gekenmerkt door een grotere uitslag dan hoge tonen (denk aan de analogie met basluidsprekers en hogetonen luidsprekers) nemen lage tonen méér plaats in op een plaat. Daardoor kan er weinig muziek op een plaat. Om dat verschijnsel te corrigeren worden lage tonen verzwakt op de plaat gezet. Daardoor wordt de groef smaller en past met dezelfde kwaliteit meer muziek op de plaat. Bij afspelen wordt dat weer gecorrigeerd totdat het signaal weer intact is. Dat corrigeren wordt gedaan door het RIAA-netwerk.

2. versterken van de signalen van het element tot op lijn-niveau (= even sterk als CD, Tuner en Aux-niveau).

 

Een "Phono-voorversterker" verricht beide taken (dus RIAA-correctie + versterking) voor MD-elementen en/of MC-elementen.

Een voorbeeld hiervan is de Lehmann Audio Cube.

Een Phono-voorversterker sluit je aan op een lijningang (Tuner / CD / Aux / Tape) op de versterker.

 

Een "Phono-Pre" komt veel minder vaak voor: dit is een apparaat dat MC-signalen "voorversterkt" zodat het geschikt is als ingangssignaal van een Phonoversterker.

Een voorbeeld hiervan is de Denon HA-500.

Een Phono-preamplifier sluit je aan op de Phono-ingang van de versterker.

 

Los hiervan heeft een MC-ingang andere aanpassingen nodig (ingangsimpedantie in Ohm + versterkingsfactor in dB) als een MD-ingang (ingangsimpedantie in Ohm + capaciteit in pFarad). Als die aanpassingen mogelijk zijn kan je daarmee de klankkleur en luidsterkte van het element aanpassen aan jouw situatie en smaak.