Draaitafelmatten: welke? En waarom?

[spido]

Er woedt op dit forum een hype ten aanzien van een gevlochten koperen draaitafelmat, die heel bijzondere akoestische eigenschappen zou bezitten.

De één is erg enthousiast, de ander wat minder, en sommigen helemaal niet.

Smaken verschillen... en hifi lijkt voor de meesten een kwestie van smaak te zijn.

 

Zelf heb ik eigenlijk nooit stil gestaan bij de invloed die een draaitafelmat kon hebben op het timbre van de weergave.

De matten die de draaitafelproducenten leverden, beschouwde ik altijd als een gegeven: als een vast onderdeel van het ontwerp en concept.

Maar ik stel nu vast dat veel anderen daar een eigen idee over hebben.

 

In het verleden zijn er ook al discussies over draaitafelmatten geweest.

Rudolph A. Bruil heeft hier een interessant stuk over geschreven: http://www.soundfountain.com/amb/ttmat.html

Hoewel hij vele slagen om de arm houdt, lijkt de acrylmat uiteindelijk zijn voorkeur te hebben.

 

Sommige van onze gerespecteerde forummers hebben ook al lucht gegeven aan hun voorkeur.

Zo schreef KT88 bijvoorbeeld:

 

(...) Ik heb zelf ook veel matten geprobeerd en ze klinken allemaal anders, hangt ook van de tafel af maar zelfs op een erg dure en goede Acoustic Signature was er verschil merkbaar.

En op de simpele Thorens ook.

Uiteindelijk heb ik voor de Millennium mat gekozen boven kurk, flanel, vilt en rubber in diverse soorten.

Een massieve kopermat zoals bv Micro Seiki die wel had, beviel me niet goed.

Een acryl mat weer wel, alleen koppelde die niet goed aan mijn (Thorens) plateau.   (...)

 

Verder wees hij er op, dat het centrale gedeelte van de mat enigszins verdiept moet zijn, zodat de verdikking van de grammofoonplaat bij het etiket niet een verminderd contact van de plaat met de mat bij het speeloppervlak tot gevolg heeft.

 

Welke praktische ervaringen hebben onze forummers met diverse draaitafelmatten?

 

Ik heb zelf wat rondgekeken op de site van Tonar: http://www.pickupnaalden.com/platenspeleraccessoires.asp?M=Draaitafel%20matten_7416

Het lijkt me, dat het ideaal van Rudolf A. Bruil (met alle slagen om de arm!) het meest wordt benaderd door de Nagaoka GL-602 Crystal Mat. http://www.nagaoka.eu/index.php?item=nagaoka-gl-602-crystal-turntable-mat&action=article&group_id=10000004&aid=72〈=en 

Maar het blijkt dat die 1 kg weegt: zou dat de vering van een subchassis niet overbelasten?

Zou dan de goedkopere perspex mat (art.nr. 05976) van Tonar niet een goed alternatief zijn?

 

Wie het weet... laat hij het zeggen!

[Pjotr]

Verder wees hij er op, dat het centrale gedeelte van de mat enigszins verdiept moet zijn, zodat de verdikking van de grammofoonplaat bij het etiket niet een verminderd contact van de plaat met de mat bij het speeloppervlak tot gevolg heeft.

Hetzelfde heb je aan de buitenrand van de plaat. Van veel platen is die ook dikker.

 

 

Zou dan de goedkopere perspex mat (art.nr. 05976) van Tonar niet een goed alternatief zijn?

 

Lekker statisch spul is dat, hopelijk is het daar tegen behandeld/gecoat...

[mumsoft]

De buitenrand van de plaat steekt toch buiten de mat uit? Wellicht niet bij elke draaitafel, maar bij de meeste vast wel.

[Pjotr]

Bij mij wel. I.i.g. een punt om op te letten.

 

B.t.w. Spido, dat linkje geeft als resultaat:

 

The requested URL /amb/ttmat.html  was not found on this server.

Additionally, a 404 Not Found error was encountered while trying to use an ErrorDocument to handle the request.

[Ove Rickland]

Deze werkt wel: http://www.soundfountain.com/amb/ttmat.html

[tomatamot]

Hetzelfde heb je aan de buitenrand van de plaat. Van veel platen is die ook dikker.

 

 

 

 

Ja, "Groove Guard"  nog uit de tijd van die verfoeilijke platenwisselaars.

[s_k]

Momenteel ligt er, te leen, een leren/suede mat op m'n speler. Moet nog proberen wat 't doet, heb vanalles veranderd dus moet de losse onderdelen nog vergelijken

[Pjotr]

Bedankt Ove, dat werkt beter. Als ik het zo lees behoort een mat dus van vinyl te zijn en het liefst antistatisch geprepareerd.

[carl]

Dat is het principe van de Oracle. Toch geeft de koperen mat - subjectief- een kleine verbetering.

[Groovy]

Behalve het kopermatje gebruik ik de orginele matten.

Ik heb bij mijn maat wel hele mooie vlakke gezien merken weet ik zo niet.

Nu heb ik toevallig een Funk Firm mat te leen dat is een fraai gezicht.

Helaas is de ondermat er niet bij.

[WanFie]

Soft rubber, fluffy felt and very soft sorbothane are providing just fantasy. It is like eating cake with too much cream. After a while you get sick of it.

 

Deze vond ik wel sterk...

[spido]

Het blijft toch wel een moeilijke aangelegenheid: de éne deskundige/aanbieder beweert dat een mat eigenlijk keihard zou moeten zijn (zoals de Crystal mat) en de andere roemt de voordelen van ontkoppeling van het metalen plateau om de vibraties daarvan te dempen.

Lees wat herbiesaudiolab schrijft:

 

(...)  Made with finely textured, open-cell silicone foam, this mat has unsurpassed vibration-absorbing characteristics and no resonant qualities to discolor the music. Records are thoroughly decoupled from unwanted platter vibration.

A black elastomer "donut" on top of the white foam base reduces vinyl/stylus feedback and eliminates lateral slippage. Unique qualities allow the vinyl to "give" slightly, microscopically, to stylus contact, allowing the record groove to be tracked smoothly and accurately. Completely non-tacky, records lift right off the mat, while the underlying foam sticks firmly to the platter (records can be lifted off while the platter is turning). Available in a variety of thicknesses and diameters to fit almost any turntable. (...)

 

 

http://herbiesaudiolab.net/ttmat.htm

 

En dan al die enorm enthousiaste reacties van zijn gebruikers... 

[WanFie]

Met de methode van Cock is eenvoudig te testen of de mat bij je platenspeler past.

 

Leg er een plaat op en tik er met een nagel op en luister naar de klank daarvan.

1. Hoe minder je hoort, hoe beter.

2. Wát je hoort is de klanksignature van de combinatie.

[spido]

Hoe meer ik er over nadenk - en ik denk er nu al en paar uur achter elkaar over, wat véél is voor mijn doen - kom ik tot de voorlopige slotsom dat de aanpak van Herbie (herbiesaudiolab) de enig juiste is.

Ik wil immers horen wat de naald uit de groeven haalt: niet meer dan dàt.

Bij een harde mat (acryl e.d.) worden de mechanische trillingen die de naald overdraagt aan het vinyl niet gedempt, zodat die vertraagd - als een echo - via het plateau naar de naald wordt weerkaatst en zo opnieuw opgepikt.

Bij een zachte, vlakke mat zonder randen of rillen zoals die van Herbie, die het hele plaatoppervlak ondersteunt, worden de trillingen van het vinyl wèl gedempt. En ook trillingen van het plateau (motor, aandrijving) zelf worden door de mat gedempt.

 

Ik denk dat het enthousiasme voor harde matten is gebaseerd op waardering voor resonantie, dus kleuring.

Ja, dat geldt dan ook voor Rudolph. En er is niets mis met taart veel slagroom.

[Pjotr]

Bij een zachte, vlakke mat zonder randen of rillen zoals die van Herbie, die het hele plaatoppervlak ondersteunt, worden de trillingen van het vinyl wèl gedempt. En ook trillingen van het plateau (motor, aandrijving) zelf worden door de mat gedempt.

 

Zou je denken Spido? Daar zit toch ook geen enkele ratio achter... Zachte onderleggers isoleren maar dempen niet. Waarom denk je de klankhoutjes van een marimba e.d. op leren of vilten steuntjes liggen? Juist ja, dat isoleert ze akoestisch van het frame maar dempt vrijwel niet de resonantie.

 

Kortom een plaat die op zacht materiaal ligt wordt wel geïsoleerd van het plateau maar de plaat zelf wordt in het geheel niet gedempt anders dan door de interne demping van het vinyl zelf, die overigen vrij hoog is. Daar heeft Bruil zijn punt: Een mat van hetzelfde materiaal heeft dezelfde akoestische impedantie. Bij de overgang van de plaat naar mat (als die goed stevig aanligt) is daar dan geen akoestische  impedantie sprong die reflecties veroorzaakt en helpt de onderliggende mat de trillingen IN de plaat verder te dempen, mits die mat dik genoeg is.

 

Overigens vraag ik mij wel af in hoeverre zo'n vinyl mat voldoende aanligt om effectief te kunnen zijn. Daar heb je m.i. toch een vacuüm systeem voor nodig. Basis heeft het m.i. nog niet zo slecht bekeken. In theorie dan. Zelf heb ik er nooit eentje kunnen beluisteren.

[leobus]

Met de methode van Cock is eenvoudig te testen of de mat bij je platenspeler past.

 

Leg er een plaat op en tik er met een nagel op en luister naar de klank daarvan.

1. Hoe minder je hoort, hoe beter.

2. Wát je hoort is de klanksignature van de combinatie.

Hans,

 

Ik weet niet wat je bedoelt met "hoe minder je hoort", maar volgens mij was het verhaal van Cock van een iets andere strekking.

Cock vertelde dat het tikje kort en snel moest klinken, zonder natrillen in wat voor frequentie dan ook.

Versmering was toch het toverwoord.

Groet,

 

Leobus

[Pjotr]

Dan hoor je toch ook minder van het tikje Leo? 

[leobus]

Dan hoor je toch ook minder van het tikje Leo? 

Nee, je hoort dan alleen nog maar het tikje. Verder dus geen bijgeluiden.

 

Groet,

 

Leobus

[Pjotr]

O.k.. dan: Minder van de bijgeluiden veroorzaakt door het tikje. Zo goed? Phoe zeg, wat is taal toch moeilijk

[mumsoft]

Kort en droog, maar hoe hard maakt niet uit, denk ik daarbij. De ene keer tik je er met meer kracht op dan een andere keer. Wel de platte kant van je nagel gebruiken.

[kappa7]

Het verschil was op mijn tafel wel goed te horen.

Het verschil tussen de koper mat en de kale Twaron mat was erg klein. En met het even kloppen verhaal was het ook goed vast te stellen dat deze dicht bij elkaar zaten.

Het komt er in het kort opneer dat de plaat zelf zo min mogelijk geluid mag maken, lees na trillen/resoneren.

De naald zal deze resonanties op pikken en enorm versterken. Het is dus eigenlijk net als bij een luidspreker, hoe doder hoe beter. Misschien eens een plateau van speksteen maken.

Echter dat is dan weer in tegenspraak met het punt dat je eigenlijk een ligt plateau wil hebben om eventuele wisselingen in snelheid beter te kunnen corrigeren.

Een dun plaatje speksteen?

[spido]

(...) Waarom denk je de klankhoutjes van een marimba e.d. op leren of vilten steuntjes liggen? Juist ja, dat isoleert ze akoestisch van het frame maar dempt vrijwel niet de resonantie.(...)

 

Beste Pjotr,

 

De klankhoutjes van een marimba liggen niet met hun hele oppervlak plat op dempend materiaal (zoals siliconenschuim) en worden niet daarop vastgeklemd. Ze zouden dan niet meer klinken.

De grammofoonplaat ligt echter met zijn hele oppervlak op de zachte schuimstof en wordt vastgeklemd en aangedrukt met platenklem, toonarm c.s., evt. lencoclean, en evt. buitenring.

Net als bij de bitumineuze paneeldemping van luidsprekers, worden de trillingen van het vinyl door fysiek contact overgebracht op de schuimstof en daar - als gevolg van grote verschillen in transportsnelheid - uitgedoofd.

Het lijkt me dat de demping in elk geval groter zal zijn dan bij hard materiaal, waarbij de transportsnelheid van de trillingen ongeveer overeenkomt met die in vinyl.

 

 

Beste kappa7,

 

Speksteen is weliswaar een zachte steensoort, maar toch nog behoorlijk hard, hoor.

Dat zal de trillingen van vinyl niet zo kunnen dempen als die open-cel siliconenschuimstof van Herbie, denk ik.

[Guest]

Vacuumzuigen (die je vroeger ook als losse matten met pompje kon kopen van oa. Thorens of Audio Technica) is een heel mooie methode, maar een goede clamp met onderlegring (VPI, Oracle) koppelt de plaat ook uitstekend tegen het plateau.

 

Voor de KThorens88 gebruik ik dan ook een lichte Michell clamp met viltring op de Millennium Mat (die ik potvolblomme nog steeds niet heb teruggevonden).

[Pjotr]

Voor de KThorens88 gebruik ik dan ook een lichte Michell clamp met viltring op de Millennium Mat (die ik potvolblomme nog steeds niet heb teruggevonden).

 

Hoe doe jij dat Sander? Die Michell clamp heb ik hier ook maar de as van mijn Thorens (TD160) is te kort daarvoor. Gaat eigenlijk net niet lekker.

[Pjotr]

Net als bij de bitumineuze paneeldemping van luidsprekers, worden de trillingen van het vinyl door fysiek contact overgebracht op de schuimstof en daar - als gevolg van grote verschillen in transportsnelheid - uitgedoofd.

 

 

Ehhh, die bitumeuze demping op speaker panelen doet nauwelijks wat effectiefs. Misschien bij panelen van triplex? Als dat wel zo was is Klaas maf dat ie nog met speksteen klust.