Jump to content

Kwaliteit versus smaak


spido
 Share

Recommended Posts

Ik heb een filmpje gezien of gelezen dat John Lennon het vertellen was dat stereo geluid niks vond.

 

Begint een beetje een Beatles topic te worden maar goed.  :)

Dit klopt Wol. En nog steeds vinden veel Beatles liefhebbers de mono versies beter dan de stereo (ik soms ook).

Maar de schuld ligt niet in mono of stereo maar hoe het gemixed was. George Martin zei ooit hierover:

Een van de dingen waar we mee worstelden in de dagen van 'Rubber Soul "was de uiteindelijke kwestie van stereo platen en hoe deze zou gaan variëren tussen mono en stereo. Toen we begonnen in 62 en 63, was mono het enige. Geleidelijk kwam stereo maar niet heel veel mensen hadden het; en de eerste albums, als je vijf procent van de totaal in stereo vorm verkocht, had je geluk. Geleidelijk veranderde die evenwicht. Er kwam een punt waar, in plaats van het maken van afzonderlijke mono en stereo mixen, wat ik altijd deed, en werd er aandacht gegeven aan alleen stereo mixen.

En

Toen ik in 1962 met de Beatles begon, maakten we alleen mono-platen. Rond 1967 samen met peper en ga zo maar door, had ik vijf jaar ervaring en ik was in staat om een redelijk goede stereo plaat te maken. Maar ik was aan het leren hoe het te doen. Ik experimenteerde. Ik was bezig met stemmen op één kant te zetten en iets anders aan de andere kant, ik probeerde allerlei verschillende dingen. En sommige van deze experimenten werkten niet goed.

Edited by Bill
Link to comment
Share on other sites

Ander voorbeeld, de trafo van Spido vervormt meer als die van Jack, omdat de Mv een hogere bandbreedte heeft Door een hoger demping daardoor hoef jack ook minder tegenkoppeling te gebruiken in de schakeling als Spido met hoge algemeen tegenkoppeling met meer vervormde trafo.

 

Mvg wol

 

Ik gebruik alleen nog maar lokale tegenkoppeling  Wol via de schermroosters G2 naar de Ultra lineaire  aftakking van de ringkern trafo.  De vervorming met 6550 buizen is in de 1e belangrijkste watt uit de versterker is dan al zo laag dat ik me daar geen zorgen over maak. http://www.tubejack.nl/zelfbouw-high-end-buizen-versterker-van-der-veen-ul40-s2-deel-5-en-mcml05-voorversterker/

 

Verder vervormen goed gewikkelde trafo's niet zoveel, ook een blokkern trafo kan zeer goed zijn en een behoorlijke bandbreedte hebben > 30Khz.

En blokkern heeft ook voordelen, de kern verzadigd bij een goed ontworpen exemplaar minder snel als bij een ring kern.  Bij laagweergave met een stevig vermogen is dat een voordeel.

 

Je kunt met dezelfde onderdelen meer als 20 verschillende schakelingen maken.   Hier staat precies wat elke schakeling doet http://www.mennovanderveen.nl/nl/project-frameset.html

Ze klinken allemaal anders. Maar over het algemeen, vinden veel mensen, dat de schakeling met de minste vervorming het meeste van de muziek laten horen.  

 

Verder vind ik het wel prima.   Ook Spido' s Leak Stereo 60 klinkt erg natuurlijk.  Wat zei hij ook al weer:  Het zijn niet de goede specs die de goede versterker maken.

Het is de goede versterker die de goede spes maakt.

Edited by Tubejack
Link to comment
Share on other sites

Die heb ik allemaal op papier en gelezen.  Het is al deels weer verouderd.

Lees zijn nieuwe boeken ook eens, vooral de laatste is vrij spectaculair.

 

Alles heeft voor- en na-delen, ook een ringkern of bandkern.  

Het is niet alleen maar "halleluja"  

 

Er is niks mis, met een goed gewikkelde meer laags E-kern  

Het is maar net, wat je voor versterker je wilt ontwerpen en aan welke kwaliteiten het moet voldoen.  

Breedbandig?  of juist beperkt tot het hoorbare 20khz   en/of  wil je ook bij 30hertz nog vol vermogen?

 

We hebben eens een testje gedaan tijdens de cursus tussen een ringkern en E-kern.

Met 20 man konden we het verschil niet horen.

 

Nu was de bron wel.... een cd-speler..... tja..

 

Het is bijna dezelfde "discussie"  tussen 16bit en 44.1 en 24/96.  Ook daar is bij een zorgvuldige mix het verschil niet te horen.

Edited by Tubejack
Link to comment
Share on other sites

Maar de schuld ligt niet in mono of stereo maar hoe het gemixed was. George Martin zei ooit hierover:

Een van de dingen waar we mee worstelden in de dagen van 'Rubber Soul "was de uiteindelijke kwestie van stereo platen en hoe deze zou gaan variëren tussen mono en stereo. Toen we begonnen in 62 en 63, was mono het enige. Geleidelijk kwam stereo maar niet heel veel mensen hadden het; en de eerste albums, als je vijf procent van de totaal in stereo vorm verkocht, had je geluk. Geleidelijk veranderde die evenwicht. Er kwam een punt waar, in plaats van het maken van afzonderlijke mono en stereo mixen, wat ik altijd deed, en werd er aandacht gegeven aan alleen stereo mixen.

En

Toen ik in 1962 met de Beatles begon, maakten we alleen mono-platen. Rond 1967 samen met peper en ga zo maar door, had ik vijf jaar ervaring en ik was in staat om een redelijk goede stereo plaat te maken. Maar ik was aan het leren hoe het te doen. Ik experimenteerde. Ik was bezig met stemmen op één kant te zetten en iets anders aan de andere kant, ik probeerde allerlei verschillende dingen. En sommige van deze experimenten werkten niet goed.

 

Het probleem met George Martin was - in die dagen - dat hij kennelijk niet wist wat de bedoeling van stereo (binaurale audio) was.

Hij dacht dat je stereo kon maken door een stel apart opgenomen geluidssporen over twee kanalen (links/rechts) te mixen.

Maar èchte stereo maak je door (liefst niet meer dan) twee* microfoons neer te zetten en het signaal van beide kanalen onaangetast te laten.

Vrijwel alle "stereo" van popmuziek is heden nog steeds nepstereo: een kunstmatige mix van diverse sporen, die nooit echt zo heeft geklonken.

 

* Okay, een extra middenkanaal dat aan links en rechts wordt toegevoegd in het geval van een heel breed geluidstoneel kan gunstig zijn... maar kan ook faseproblemen opleveren.

Link to comment
Share on other sites

Wij (20 man) hoorde het niet Wol.

 

Het waren wel heel goede trafo' s.  De VDV-GIT80.  Tijdens de les gaf Menno ook toe, dat hij ze misschien we té goed had ontworpen.

 

De rest van de versterker (een UL-40S2) was op de uitgang trafo' s  100% identiek.

E.e.a. was min of meer toeval omdat de normaal gebruikte VDV-6040 ringkern  even niet voor handen was.

Link to comment
Share on other sites

Maar èchte stereo maak je door (liefst niet meer dan) twee* microfoons neer te zetten en het signaal van beide kanalen onaangetast te laten.

Vrijwel alle "stereo" van popmuziek is heden nog steeds nepstereo: een kunstmatige mix van diverse sporen, die nooit echt zo heeft geklonken.

 

* Okay, een extra middenkanaal dat aan links en rechts wordt toegevoegd in het geval van een heel breed geluidstoneel kan gunstig zijn... maar kan ook faseproblemen opleveren.

Voor "echt" stereo zou je voor iets als binaural opnames moeten gaan (maar ja, die moet je dan ook met hoofdtelefoon beluisteren).

Stereo (muziek) hoeft ook niet altijd "echt" (d.w.z. live) te zijn maar kan ook gewoon een extra dimensie aan je muziek beleving geven.

Edited by Bill
Link to comment
Share on other sites

Voor "echt" stereo zou je voor iets als binaural opnames moeten gaan (maar ja, die moet je dan ook met hoofdtelefoon beluisteren).

Stereo (muziek) hoeft ook niet altijd "echt" (d.w.z. live) te zijn maar kan ook gewoon een extra dimensie aan je muziek beleving geven.

 

Er is ooit kunsthoofd-stereo ontwikkeld: een kunsthoofd met twee microfoons op de plaatsen van de oren.

Die was bedoeld om met een hoofdtelefoon te worden beluisterd.

tn_kunsthoofd%20LP%20cover.jpgkunsthoofd.jpg

 

Ik vind zelf kunsthoofdstereo niet overtuigend. En ook normale stereo via de hoofdtelefoon niet.

Het geluidstoneel ontvouwt zich dan niet vóór je - wat de bedoeling is - maar binnen in je hoofd.

Bovendien ontbreekt de ambiance van achteren, die in een goede luisterruimte zelfs bij tweekanaals stereo aanwezig is.

Edited by spido
Link to comment
Share on other sites

ik heb een oude Technics SU-7300k in de set, vervangt vv en ev. Tuurlijk, het kan verfijnder en wat luider wordt het grof. Maar het gaat er op los, het gromt, gaat diep met kracht, stemmen vol. Ik kon er mee leven. Wat nou referentie ....

 

 

groet

Link to comment
Share on other sites

Jack , ga je die vdv git 80 ook bouwen?

 

Mvg wol

 

Zal je het nog sterker vertellen.  Ik heb met de originele versterker, gemaakt door Menno zelf ongeveer een jaartje gespeeld en van de 20 mogelijke instellingen een aantal geprobeerd.

Ongelofelijk goed  Maar hoe mooi ook, op een gegeven ogenblik geef je zo iets weer door.   In dit geval aan een mede student.

Link to comment
Share on other sites

ik heb een oude Technics SU-7300k in de set, vervangt vv en ev. Tuurlijk, het kan verfijnder en wat luider wordt het grof. Maar het gaat er op los, het gromt, gaat diep met kracht, stemmen vol. Ik kon er mee leven. Wat nou referentie ....

 

Dat is een leuke versterker.  Alleen die SU serie zou wel wat meer service vriendelijk mogen zijn .  :blink:

Link to comment
Share on other sites

Beste Spido.

 

Als ik het goed heb kan mijn versterker slechts 0.1% THD bereiken. Niet uitzonderlijk laag maar prima voor deze technologie.

Ik heb zelf geen meetapparatuur behalve een multimeter dus wat middelen zou nog niet zo gek zijn met al dat experimenteren. Over Arta hebben we het al eens gehad.

 

Ik gebruik 1 versterker en dat is dus ook mijn referentie. Een subjectieve referentie eigenlijk. Maar een andere referentie is de muziek die ik steeds afspeel. Daarbij speelt het geheugen hoe het ooit binnenkwam een rol.

Wat een voordeel is van deze manier is dat de rest van de keten niet wijzigt.

 

Met mijn versterker in de instelling dat er een lage vervorming van 0.1% bereikt kan worden heb ik het probleem dat de luidsprekers saai weergeven. Dat heeft met de akoestiek te maken en eigenlijk zijn mijn luidsprekers net een maatje te klein maar goed ik ben er nog steeds trots op.

 

Dus ik zoek binnen grenzen verder naar het geluid dat me net even wat meer raakt. Met dezelfde middelen en zo weinig mogelijk kosten. Het zoeken zou sneller kunnen gaan als ik een magazijn aan middelen zou hebben. Het zoeken is bij mij echter een deel van de pret.

 

Daarnaast kan de versterker vrij eenvoudig terug naar de standaard. Een tweede maar standaard versterker waarin niet gerommeld wordt zou leuk zijn.

Link to comment
Share on other sites

(...) Dus ik zoek binnen grenzen verder naar het geluid dat me net even wat meer raakt. (...)

 

Beste Goodtube,

 

Het is wonderlijk, dat er voor dat gevoel van "echtheid" geen technische verklaring mogelijk lijkt te zijn.

Twee versterkers kunnen allebei geweldig mooie meetcijfers hebben - een basisvoorwaarde, dunkt me - maar toch kijk je op van de klank van de ene versterker en doet het geluid van de andere versterker je niet zo veel.

 

Misschien is het een goed idee om van Klaas eens een Leak Stereo 70 te lenen. Eén van de eerste transistorversterkers, maar ontworpen en gebouwd met de buizentraditie vers in de gedachten.

Tubejack kent die versterkers van binnen en van buiten. Misschien kan hij er ook iets over zeggen.

Het zou mij in elk geval niet verbazen als je na beluistering zou vaststellen dat die Leak desgevraagd meer slam, kick & drive levert dan de VdV (die ik altijd wat liefjes heb gevonden).

Link to comment
Share on other sites

Misschien is het een goed idee om van Klaas eens een Leak Stereo 70 te lenen. Eén van de eerste transistorversterkers, maar ontworpen en gebouwd met de buizentraditie vers in de gedachten.

Tubejack kent die versterkers van binnen en van buiten. Misschien kan hij er ook iets over zeggen.

Het zou mij in elk geval niet verbazen als je na beluistering zou vaststellen dat die Leak desgevraagd meer slam, kick & drive levert dan de VdV (die ik altijd wat liefjes heb gevonden).

 

Beste Spido,

 

De Stereo 70 en zijn iets kleinere broertje de Stereo 30 plus vind ik inderdaad opmerkelijk goede versterkers die m.i. qua geluid veel op zijn buizen voorgangers de Stereo 20, 50 en 60 lijken.

Het aardige dat er doodgewone onderdelen zijn gebruikt.  Enig nadeel is zijn grote ingang gevoeligheid, van de lijn ingangen, daar waren in de jaren 60 kennelijk nog geen echte standaarden voor.

Gelukkig kun je via de tape ingang de complete voorversterker overslaan en toch een DAC of CD speler aansluiten.

Link to comment
Share on other sites

(...)  Enig nadeel is zijn grote ingang gevoeligheid, van de lijn ingangen, daar waren in de jaren 60 kennelijk nog geen echte standaarden voor.

Gelukkig kun je via de tape ingang de complete voorversterker overslaan en toch een DAC of CD speler aansluiten.

 

Beste Tubejack,

 

Die grote gevoeligheid zou een nadeel kunnen zijn, als er vervorming a.g.v. oversturing zou optreden.

Heb jij die vastgesteld?

(Ik nóóit, eigenlijk.)

Of is het probleem alleen maar dat je op half twaalf al aan de maximale output komt?

(Als je begrijpt wat ik bedoel....)

 

Op dit moment overweeg ik zelfs om de Leak Stereo 70 op te nemen in mijn  grotehuiskamersysteem als voorversterker voor de Denon POA 2800 en eventueel ook als versterker voor de achterkanalen.

Wat wil namelijk het geval?

bc13_a.jpg

 

 

Ik heb zojuist een oude doch gloednieuwe LP-box The Beatles "Collection" gekregen, met daarin natuurlijk de originele vroege George Martin nepstereo opnamen die je voor een min of meer redelijke weergave niet op stereo maar op mono zou moeten afspelen.

De super hifi voorversterker Denon PRA 1100 kan echter alleen maar stereo verwerken!

 

De oude Leak Stereo 70 heeft daarentegen alle mogelijkheden om de beginfoutjes van stereo-technici te corrigeren (verwisseling van links en rechts, nepstereo als die van de Beatles e.d.) en bezit dus een stereo-mono drukknoppie.

 

Zucht... Vooruitgang?  :unsure:

Edited by spido
Link to comment
Share on other sites

Hai Bill, die George Martin liep gewoonweg achter op de yanks. Hij had er een deskundige bij moeten halen.

Mijn punt was (heb het opgegeven) om aan wol uit te leggen waarom de eerste platen van de Beatles in mono waren en waarom de eerste stereo uitgaven (t.o.v. de mono) zo shit klonken.

Stereo was voor hun (in begin) gewoon niet belangrijk.

 

vintagemod, on 05 Aug 2015 - 8:57 PM, said:

Stereo is nog smaak,

Waarom waren de de eerst platen van de beatels mono

 

Mvg wol

Edited by Bill
Link to comment
Share on other sites

........

bc13_a.jpg

 

 

Ik heb zojuist een oude doch gloednieuwe LP-box The Beatles "Collection" gekregen, met daarin natuurlijk de originele vroege George Martin nepstereo opnamen die je voor een min of meer redelijke weergave niet op stereo maar op mono zou moeten afspelen.......

 

Grappig, Heb ik ook "in de schoot geworpen" gekregen, ga ze binnenkort eens draaien. Maar ja, ik kan óók geen mono afspelen.... :(

Link to comment
Share on other sites

Beste Spido

 

Leuk aanbod!

We hebben ze al eens naast elkaar gehad die 2 versterkers. ..

 

En dat zou ik opnieuw aandurven. Met EL34 bezetting. Oud en nieuw naast elkaar.

 

Wat wil het geval. ..ik denk een tekortkoming te hebben weggewerkt. Heb Jack en Menno daarover ook reeds gemaild.

Na ontdekking en aanpassing kon ik onmiddellijk een verschil vaststellen. Dat verklaart wel het een en ander.

Link to comment
Share on other sites

Te lief vindt jij. ..dat kan de belevenis zijn met ul40 in de ST mode.

 

In UL is ie minder lief. Misschien spreekt dat meer aan. Het kan echter ook te onnauwkeurig overkomen. Fouten worden nauwelijks gecorrigeerd. Daar ben ik dan wel nieuwsgierig naar wat jij er van vindt.

Link to comment
Share on other sites

ul40s2patrickbinnen.jpg

 

Dit is een oude foto van mijn versterker (toen nog met supertriode). Naast de blauwe voedingselco (C12) in het midden zie je links en rechts 2 kleine zwarte blokjes. Dat zijn electronische smoorspoelen, MEC-50, een gezamenlijke ontwikkeling van Tentlabs en Menno vd V.

Deze zitten in de voedingslijn t.b.v. van de anodespanning van de 6922 stuurbuizen. Oorspronkelijk zaten daar weerstanden

Die MEC's ontdoen die voedingslijn van de laatste restjes rimpel.

 

 

 

Daaronder zie je liggend ook 2 blauwe condensatoren (C13 en C14).

Vergeet even die 2 smalle C's die op C13 en C14 liggen. Dat zijn PIO's waarmee de elco's zijn overbrugd. Op dit moment zitten die er even niet in.

 

Die MEC's horen aan ingang -en uitgangzijde ontkoppeld te zijn met 2 gelijke capaciteiten. Zie de manual http://www.tentlabs.com/Components/Tubeamp/page36/assets/MEC-MANUAL-NL.pdf

 

post-16815-0-96740000-1439285202_thumb.jpg

Het plaatje van het schema is dus niet goed.

 

 

Ik had nog twee van die blauwe condensatoren liggen en heb die nu voor de beide MEC-50 gezet. Dat is dus gewoon tussen + en -

Die kun je C13' en C14' noemen ;-)

 

post-16815-0-42650900-1439285943_thumb.jpg

 

Ik heb ze erin getekend. Het maakt niet zo uit waar ze getekend worden. Al die punten zitten aan elkaar immers.

 

Hiermee is het een -correcte- CLC kring geworden, zoals ook wordt aangegeven in de manual van de MEC modules.

Kortom; die MEC-50's werkten verre van optimaal! De tijdsconstanten klopte niet.

 

 

De versterker is weer een stapje -nee een behoorlijke STAP- zuiverder. Dynamischer, sneller,beter laag en sprankelend hoog. Ik heb er voor de vorm EL34 eindbuizen ingezet die UL geschakeld zijn. De behoefte om nu al mijn verschillende typen eindbuizen die ik in huis heb er stuk voor stuk op te zetten ontbreekt zo goed klinkt het. Laat het even op me inwerken, ben ervan onder de indruk!

 

Een versterker is immers zo goed als zijn voeding!

Edited by goodtube
Link to comment
Share on other sites

Beste Goodtube,

 

Je durf en inzicht verbluffen me!

Heb je dit ook met Menno besproken? Wat zegt hij er van?

Heeft hij wellicht ook een suggestie t.a.v. de eindbuizen?

Of zit je nu niet meer te wachten op suggesties?

 

De kwalificaties in de voorlaatste alinea ("dynamischer, sneller, beter laag en sprankelend hoog") beloven veel!

Mijn voorzichtige oordeel over de VdV versterker is voor een belangrijk deel gebaseerd op mijn luisterervaring bij Menno, een aantal jaren geleden.

Hij demonstreerde toen met o.m. een eigen minidisc waarop hij het binnenkomen en vertrekken van een trein had opgenomen.

De weergave ontbeerde juist veel van wat zo'n treinhoorspel ontzagwekkend maakt, in zijn dynamiek en omvang van het aardschokkende laagste laag tot het hoogste hoog, met de impulsen van deuren en voetstappen. Het klonk allemaal zo kleintjes en zo dun.

Maar dat kan natuurlijk ook (deels) aan zijn luidsprekers hebben gelegen.

Link to comment
Share on other sites

Create an account or sign in to comment

You need to be a member in order to leave a comment

Create an account

Sign up for a new account in our community. It's easy!

Register a new account

Sign in

Already have an account? Sign in here.

Sign In Now
 Share

×
×
  • Create New...