gelijkrichtbuis

[[[Game]]]

ff een vraagje tussendoor

klopt het dat je voor een geijkrichtbuis het best niet een directverhitte triode kan nemen omdat die niet opgloeit een de eindbuizen te plots spanning krijgen??

 

game

[richard 1]

Geplaatst door [[Game]]:

ff een vraagje tussendoor

klopt het dat je voor een geijkrichtbuis het best niet een directverhitte triode kan nemen omdat die niet opgloeit een de eindbuizen te plots spanning krijgen??

 

game

Een gelijkrichtbuis is ook een diode en of hij direct-verhit moet worden of niet? Volgens mij zijn dat de meeste gelijkrichtbuizen direct-verhit.

 

Een voordeel van een buizengelijkrichter boven een gelijkrichter op basis van halfgeleiderdioden is dat door het langzaam heet worden van de gloeidraden de hoogspanning ook langzaam opkomt.

Bij halfgeleiderdioden zou je een standby schakelaar moeten gebruiken en de hoogspanning pas op de eindbuizen zetten als de gloeispanning op temperatuur is.

[[[Game]]]

dus triode dick had niet gelijk?

Volgens hem verviel het voordeel van het opgloeien en het daarmee elimineren van de standby regeling bij directverhitte trioden. Maar dat is dus niet zo???

 

ik hoor het graag, game

[richard 1]

Dat Dick ongelijk heeft zou ik niet durven te beweren, hij weet meer van buizen dan ik.

Misschien snap ik jouw vraag niet?

[[[Game]]]

ik zal triode dick wel ff quoten, dat maakt vast eea duidelijk.

 

'Een alternatief is bijvoorbeeld een 5U4. Maar dat is in tegenstelling tot een GZ37 een direct verhitte diodebuis, zodat de mooie langzaam opkomende spanning gemist wordt. Een

[Sodejuu]

Dat zegt Dick niet. Wat Dick zegt is in feite het volgende.

 

Het maakt niet uit of je een direct verhitte buis neemt of niet. Je moet alleen rekening houden met het ontwerp. Bij de direct verhitte buis zul je, net als bij een diesel, eerst moeten "voorgloeien". Je werkt dan met 2 aan/uitschakelaars. De 1e om de voeding aan te zetten en de 2e om je eindbuizen in te schakelen.

Als je geen direct verhitte buis neemt, kun je met 1 aan/uit schakelaar volstaan, omdat je dan de opgloeitijd van de gelijkrichter hebt om de inschakelpiek van de eindbuis te minderen.

 

Een direct verhitte buis geniet wel de voorkeur, ondanks het in fase inschakelen van de versterker. Het geeft gewoon een mooier resultaat. Maar er zijn ook net als met alles, ook hier weer voor- en tegenstanders van. Misschien dat een mailtje naar Stefan of Remco (UltrAnaloog) wel uitkomst biedt. Of je kan Dick vragen voor nadere uitleg.

 

Ik weet wel dat Direct Heated Rob zeker de voorkeur geeft aan de direct verhitte gelijkrichterbuis

[[[Game]]]

ja, die direct heated rob hoef je zoiets niet te vragen. Hmmm, ik zal wel eens rondvragen.

dank sodejuu

 

game

[Stefan]

Direct verhit klinkt inderdaad beter dan indirect verhit. Dit geldt voor gelijkrichtbuizen maar ook voor triodes. Bij mij komen de indirect verhitte types er in ieder geval niet meer in..............................

 

 

Wat is de rede? De gloeidraad is het kacheltje van de buis, dit heeft een buis nodig om een kathode op zodanige temperatuur te krijgen dat hij electronen gaat emitteren. Dit emitteren kost dus energie in de vorm van warmte. Je kan je voorstellen dat als er erg veel electronen geemitteerd worden vanuit de kathode (geluidspuls), de kathode afkoelt. Hierdoor gaat de emissie achteruit en dat wil je niet!

Een direct verhitte kathode van een triode bestaat uit 1 draad waardoor zowel de gloeistroom loopt als de te versterken wisselspanning.

Een indirect verhitte heeft een aparte gloeidraad, daarover zit een isolator en daarover komt de kathode.

 

De kachel van de direct verhitte werkt dus beter (sneller)dan een indirect verhitte omdat de warmte dan niet door de isolator van de gloeidraad naar de kathode hoeft te lopen.

 

De rede dat indirect verhitte buizen zijn uitgevonden is de 50Hz brom, die in direct verhitte types vanuit de gloeidraadvoeding in het signaal komt. Tegenwoordig hebben we hier natuurlijk betere oplossingen voor in de vorm van gelijkgerichte DC voedingen voor de gloeidraden.

[richard 1]

Dat is tenminste een uitleg waar je wat aan hebt.

[Pjotr]

Geplaatst door Stefan:

De rede dat indirect verhitte buizen zijn uitgevonden is de 50Hz brom, die in direct verhitte types vanuit de gloeidraadvoeding in het signaal komt. Tegenwoordig hebben we hier natuurlijk betere oplossingen voor in de vorm van gelijkgerichte DC voedingen voor de gloeidraden.

 

Duhhh.. ?

 

Over de gehoormatige verschillen tussen direct en indirect vehitte kathodes wil ik mij hier niet uitlaten. Dat moet ieder voor zich bepalen. Het is zowiezo appels met peren vergelijken omdat de topologie van de verschillende ontwerpen anders is en de buiskarakteristieken van de diverse buizen ook nogal verschillen.

 

De eerste buizen waren allemaal direct verhit, men wist eenvoudig niet beter. In die tijd waren buizen batterij gevoed. Dus 50Hz De reden om indirecte verhitte kathoden te gaan gebruiken, zo ongeveer in de jaren 30 van de vorige eeuw, is om reden van efficiency en miniaturisatie. De hoeveelheid elektronen die beschikbaar is voor de stroom door de buis hangt sterk af van het oppervlak van de kathode. Een enkele dunne vehitte wolframdraad als kathode heeft niet zoveel oppervlak. Voor een beetje stroom door de buis heb je dus een flinke lange draad nodig en vermogensbuizen werden erg groot. Nu kun je die kathode erg dik maken voor meer oppervlak maar ja hoe verhit je een wolframdraadje wit gloeiend van zeg 2 mm dik en zeg 10 cm lang? Als je dat wilt doen door er stroom door te jassen heb je flink wat stroom nodig. Daarom besloot men de kathode van een dun buisje te maken en dat te verhitten met een apart inwendig verwarmingselementje. Dat buisje is meestal van nikkel bekleed met bariumoxide. Bariumoxide is n.l. een erg efficiente elektronenemitter en het hoeft niet zo heet als wolfram gestookt te worden. Alle latere miniatuurbuizen zijn daarom indirect verhit.

 

Tegenwoordig zijn er wel weer hypermoderne direct verhitte miniatuurbuizen. Dat zijn n.l. de VFD's (Vacuum Fluorescent Displays) die als display in veel componenten en auto's zitten. Met geluidsversterking hebben ze niet zo veel te maken.

[Stefan]

Alle buizen klinken inderdaad anders omdat ze anders gebouwd zijn, dat neemt niet weg dat als ik alle appels met de peren vergelijk, ik alle direct verhitte gelijkrichters beter klinken dan de indirect verhitte. Ik heb minstens 20 verschillende typen in mijn versterkers getest en de direct verhitte winnen altijd.

 

 

Mooie uitleg over de efficiency van de kathode.

Ik ben geen voorstander van geminiaturiseerde buizen, ze klinken gewoon slechter. Ik heb in de praktijk gemerkt dat buizen beter klinken naarmate ze groter zijn, vanwege die rede gebruik ik alleen buizen van voor de oorlog; hoe ouder hoe liever! Dit komt niet alleen door de indirect verhitte kathode maar ook doordat de anode te ver op het randje wordt belast; door een grotere anode kan meer stroom lopen en heeft hij een betere koeling.

En het gaat ons uiteindelijk om de klank en niet het formaat van de buis.

 

En geef toe; een versterker met van die mooie grote direct verhitte buizen heeft toch heel wat meer charme dan een el84 bakje.........

[richard 1]

Geplaatst door Stefan:

En geef toe; een versterker met van die mooie grote direct verhitte buizen heeft toch heel wat meer charme dan een el84 bakje.........

Net zoals een Beierse S3/6 meer charme heeft dan een DB003.

[Pjotr]

Ach Stefan,

 

Zal niet ontkennen dat een zekere hoeveelheid technologische romantiek een deel van de lol kan zijn.

 

Velen geven klankmatig de voorkeur aan direct verhitte buizen. Een veel lagere thermische belasting van de anode zal best een rol kunnen spelen: Minder secundaire emissie. Bij een direct verhitte kathode heb je ook een spanningsgradient langs de kathode. Je hebt dus eigenlijk een heleboel buizen parallel die een tikkeltje anders ingesteld staan. Ook dat is anders bij indirect verhitte kathoden. Ook heb ik verhalen gezien dat met thorium gelegeerde direct verhitte wolfram kathoden als elektronenemitter minder een soort "gruizige ruis" (pop noise) produceren dan bariumoxide.

 

"En het gaat ons uiteindelijk om de klank en niet het formaat van de buis."

 

Helemaal mee eens.

[Stefan]

Geplaatst door Pjotr:

Ach Stefan,

 

Zal niet ontkennen dat een zekere hoeveelheid technologische romantiek een deel van de lol kan zijn.

 

Velen geven klankmatig de voorkeur aan direct verhitte buizen. Een veel lagere thermische belasting van de anode zal best een rol kunnen spelen: Minder secundaire emissie. Bij een direct verhitte kathode heb je ook een spanningsgradient langs de kathode. Je hebt dus eigenlijk een heleboel buizen parallel die een tikkeltje anders ingesteld staan. Ook dat is anders bij indirect verhitte kathoden. Ook heb ik verhalen gezien dat met thorium gelegeerde direct verhitte wolfram kathoden als elektronenemitter minder een soort "gruizige ruis" (pop noise) produceren dan bariumoxide.

 

"En het gaat ons uiteindelijk om de klank en niet het formaat van de buis."

 

Helemaal mee eens.

 

 

Hallo Peter,

 

Zoals je terecht opmerkt heeft elk concept zijn voor en nadelen. En een versterker is niet meer dan een samenraapsel van compromissen. In mijn ogen (en vooral oren) heeft een direct verhitte triode de minste compromissen.

Tevens zijn (relatief) grote buizen altijd klankmatig in het voordeel ten opzichte van kleinere typen, ook al zou een spanningsgradient over een langere gloeidraad in theorie de klank kunnen aantasten, de thermische voordelen van zo'n constructie schijnen meer gewicht in de schaal te leggen. Kijk maar eens naar de grote filamenten van een AD1 of Re604. Als je ooit een echte RE604 gehoord hebt dan weet je dat dit geen issue is..........

 

Ook heb ik een aantal oude bariumoxide buizen die uitstekend klinken. Het door jou gelezen verhaal over "gruizige ruis" mag in theorie kloppen, in de praktijk heb ik het nog niet waar kunnen nemen (en dat ligt niet aan de versterkers )

 

Je noemt in een eerdere posting nog dat de buizen vroeger allemaal batterij gevoed waren, dat is niet juist: in mijn "rohren taschenbuch" staan evenveel direct verhitte batterij types als wisselstroom types. Je hebt natuurlijk genoeg powerbuizen die een te hoge gloeistroom nodig hebben voor batterijvoeding.

 

Eigenlijk dom van mij dat ik hier een lans breek voor de direct verhitte buis, laat iedereen maar de inferieure indirect verhitte types gebruiken, dan blijven er meer goede NOS buizen over voor de echte kenners

 

Groeten,

[Pjotr]

Geplaatst door Stefan:

 

Je noemt in een eerdere posting nog dat de buizen vroeger allemaal batterij gevoed waren, dat is niet juist: in mijn "rohren taschenbuch" staan evenveel direct verhitte batterij types als wisselstroom types. Je hebt natuurlijk genoeg powerbuizen die een te hoge gloeistroom nodig hebben voor batterijvoeding.

 

Ja dat klopt wel. Ik had het ook over de allereerste buizen. Je kon vroeger een z.g.n. "plaatstroomapparaat" kopen voor lichtnetvoeding. Zo ook een "gloeistroomapparaat". Velen zorgden idd alleen voor wisselstroom voor de gloeidraden maar er waren er ook met een gelijkrichter. Heb er een gehad en daar zat een kwikdampgelijkrichter op en een grote smoorspoel, daar moest dan nog een gloeistroom accu achter. Niet dat ik hem gebruikte hoor, was meer een mooi antiek stuk.

 

De huidige in gebruik zijnde "vooroorlogse" vermogens versterkerbuizen waren bedoeld als zendbuis. Die werden vroeger meestal gevoed uit een "motoromvormer" of "dynamotor": Aan de ene kant zat een motor die op het net draaide en die dreef dan aan de andere kant een gelijkstroomgenerator aan voor de hoogspanning en de gloeistroom.

 

Eigenlijk dom van mij dat ik hier een lans breek voor de direct verhitte buis, laat iedereen maar de inferieure indirect verhitte types gebruiken, dan blijven er meer goede NOS buizen over voor de echte kenners

 

Groeten,

Van mij zul je geen last hebben. Vind KT88's mooi genoeg klinken

[Stefan]

Geplaatst door Pjotr:

De huidige in gebruik zijnde "vooroorlogse" vermogens versterkerbuizen waren bedoeld als zendbuis.

 

Dit is waar voor een buis als de 845.

 

Maar vergeet niet de vermogenseindbuizen die voor de 2e wereldoorlog werden gebruikt in bioscopen: 45, 50, 2A3, 300B om maar eens een paar beroemde amerikanen te noemen.

 

Deze eindbuizen werden vaak aangestuurd door indirect verhitte types als de: 59, 57, 6j5, 6bx7, 310A.

De keuze voor de indirect verhitte types werden gemaakt vanwege de afwezigheid van 60Hz voedingsbrom.

Nu zou je zeggen dat een push-pull versterker vanwege de symmetrie de voedingsbrom opheft maar in die tijd waren single ended versterkers gangbaar, de push-pull types lagen veel hoger in prijs en het hogere uitgangsvermogen was vaak niet nodig.

 

Vergeet niet dat met zo'n versterker een luidsprekersysteem werd aangestuurd met een rendement van 100-110Db. Met deze rendementen kan je met 0,1watt al voldoende herrie maken om je buren te ontzetten! Hierdoor is het ook erg belangrijk om je versterker bromvrij te maken.

Deze versterkers werden altijd gevoed vanuit het net, hierbij werd gebruik gemaakt van gelijkrichtbuizen als de 5AR4/GZ34, 5U4G, 274A.

 

Zelf gebruik ik op dit moment met veel plezier duitse telefonie buizen uit de jaren dertig: Aa, Ba, Ca. Deze buizen zijn direct verhit, hebben een grote anode (nickel) en zijn gebouwd voor de eeuwigheid. Omdat ze zo overgedimensioneerd zijn denk ik dat de levensduur vele malen hoger zal liggen dan bij de huidige octal en noval types. Terwijl mijn Ca's er duidelijk gebruikt uitzagen toen ik ze kocht heb ik er nog geen versleten (en er zitten al een paar duizend branduren op!)

Deze ervaring sterkt mij in mijn mening dat de industieele vooruitgang niet altijd zorgt voor technisch betere producten. Laten we wel wezen: een vastomlijnde (lees beperkte)" product lifetime" zorgt er voor dat we blijven kopen bij die bedrijven........................