Jump to content

ritme of klank


Karma
 Share

Recommended Posts

Karma definieerde aan het begin ritme met een specifieke beweging in de tijd d.m.v. accenten, die meestal een zeker patroon of regelmaat vertonen.

 

Klaus stelt dat dit afhankelijk is van de door de componist voorgeschreven tempi en ziet niet in hoe een audioset op eigen houtje ritmisch kan klinken. Ritme is immers een eigenschap van muziek en niet van audio apparatuur.

 

Hans van Liempd zegt: het gaat niet om het exact kloppen van timing maar om het gevoel van ritme.

 

---------------------------------------------------------------------------------------------

Ik denk zelf dat Hans er het dichtst bij zit.

 

Bij ritme denk je al snel aan het correct weergeven van de regelmaat. Maar het gaat m.i. juist om het zeer nauwkeurig weergeven van de onregelmaat in de regelmaat!

 

Als je heel goed luistert of metingen doet naar wat als echt goede (en emotioneel aansprekende) muziekuitvoeringen teboek staat, dan zul je ontdekken dat de uitvoerenden een spelletje spelen rond de juiste maat. Door fracties van seconden eerder of later in te zetten dan het moment waarop je de maat verwacht weten ze je te verrassen, accenten aan te brengen en emotionele momenten te realiseren. Dit kan op allerlei manieren en in complexe verbanden ook samen met de andere uitvoerenden worden gecreeerd.

 

Mijn ervaring is dat veel apparatuur inderdaad niet in staat is dergelijke verfijnde temporele nauwkeurigheden weer te geven. Uiteraard horen er ook andere toeters en bellen bij zoals een correct inzetten en uitsterven zoals remc opmerkt. Hoeveel installaties swingen net zo goed als de band live ?

 

Wil je het dus wel beleven dan zijn er twee voorwaarden waaraan voldaan moet worden:

- apparatuur die het goed kan weergeven

- bronmateriaal dat het bevat

 

Als ik (bijv. J.J. Cale) op de ene installatie (met o.a. een digitale versterker) draai, dan klinkt het allemaal geweldig, maar is het in dit opzicht relatief klinisch dood.

 

Als ik het op de andere installatie draai dan swingt het de pan uit en hoor je het speelplezier (het live samenspel effect dat de band neerzet) erin doorklinken en gaan inderdaad in de meeste gevallen bij bezoek automatisch de voeten n.v.t. vanzelf meebewegen (de roemruchte foot tapping factor).

 

ER EE

Link to comment
Share on other sites

Guest Kraus vonBentinck

Ritme is gewoon een eigenschap van muziek punt uit.

Wat jij bedoelt is dat musici geen metronomen zijn maar het ritme subtiel varieren; je noemt JJ Cale (heel goed voorbeeld) maar het zit ook in de walsen van Johann Strauss; lees maar eens wat Harnoncourt allemaal heeft geschreven over subtiele variaties van de maat en de beroemde Weense pauze, een werkelijk minieme aarzeling in het tempo bij het inzetten van een nieuwe maat. Dit is gewoon het verschil tussen een goede en een middelmatige musicus en heeft niets met eigenschappen van een audioset te maken.

Het klopt wel dat de ene set dit beter weergeeft dan de ander Het correct weergeven van wat musici allemaal doen met ritme berust niet op een electronische eigenschap die ritme heet.

Er zijn trouwens wel meer van die voorbeelden; niet iedere set laat horen of een pianist met zijn linker- of rechterhand speelt, niet iedere set brengt duidelijk over hoe de violist zijn strijkstok hanteert. Maar aanslag op een piano, het hanteren van de strijkstok zijn voorbeelden van vaardigheden en technieken van een musicus; electronische apparatuur moet over heel andere eigenschappen beschikken dan musici, die twee hebben absoluut niets met elkaar te maken.

Als een set ritme(of de variaties daarin) goed weergeeft dan mag je die apparatuur daarom nog niet ritmisch noemen. ( het mag natuurlijk wel, maar het slaat nergens op ;) )

Zoals jij het zegt zou het zo kunnen zijn dat musici heel subtiel varieren in het ritrme; speel je vervolgens de opname af op een in ritmisch opzicht slechte set dan verdwijnen zogenaamd die kleine tempovariaties en speelt het Yokosetje het stuk af gelijk aan een metronoom. Dat geloof je toch niet?

.

Link to comment
Share on other sites

Kraus,

 

Purist die je er bent :D

 

Natuurlijk is het de muziek die in feite ritmisch is. Waar het hier, dacht ik, om gaat is, in hoeverre het bronmateriaal en de apparatuur in staat zijn die eigenschap van muziek correct door te geven en waar dat dan aan zou kunnen liggen. In het spraakgebruik ervaren de mensen (als dat goed lukt) dan als een ritmische CD of versterker om aan te geven dat die eigenschap goed doorkomt. Wat heb je aan ritmische muziek als je het niet via je apparatuur kunt horen.

 

Die Weense pauze is overigens geen minieme aarzeling, maar duurt best lang. Uit metingen waar ik ooit bij was, kwam naar voren dat er ook in heel korte tijdsdomeinen (msec.) erg veel gebeurt en het heeft op subtiele wijze erg veel effect. Het is m.i. inderdaad zo dat deze subtiele (bijv. swingende) effecten, die een installatie richting live indruk tillen, op een goedkope set verdwijnen, o.a. door de temporele onnauwkeurigheid. Die goedkope set maakt er geen metronoom van: het klinkt nog steeds ritmisch, maar de subtiele variaties met bijbehorend effect komen niet meer door. Overigens realiseren we ons waarschijnlijk allebei dat er nog heel wat meer factoren een rol bij spelen.

 

ER EE

Link to comment
Share on other sites

Guest Kraus vonBentinck
Kraus,

 

Purist die je er bent :D

 

Natuurlijk is het de muziek die in feite ritmisch is. Waar het hier, dacht ik, om gaat is, in hoeverre het bronmateriaal en de apparatuur in staat zijn die eigenschap van muziek correct door te geven en waar dat dan aan zou kunnen liggen. In het spraakgebruik ervaren de mensen (als dat goed lukt) dan als een ritmische CD of versterker om aan te geven dat die eigenschap goed doorkomt. Wat heb je aan ritmische muziek als je het niet via je apparatuur kunt horen.

 

Die Weense pauze is overigens geen minieme aarzeling, maar duurt best lang. Uit metingen waar ik ooit bij was, kwam naar voren dat er ook in heel korte tijdsdomeinen (msec.) erg veel gebeurt en het heeft op subtiele wijze erg veel effect. Het is m.i. inderdaad zo dat deze subtiele (bijv. swingende) effecten, die een installatie richting live indruk tillen, op een goedkope set verdwijnen, o.a. door de temporele onnauwkeurigheid. Die goedkope set maakt er geen metronoom van: het klinkt nog steeds ritmisch, maar de subtiele variaties met bijbehorend effect komen niet meer door. Overigens realiseren we ons waarschijnlijk allebei dat er nog heel wat meer factoren een rol bij spelen.

 

ER EE

Je hebt gelijk alleen de audiofiele term die hiervoor van toepassing is, is volgens mij detail, helderheid en niet ritme. Het effect ervan is betrokken kunnen raken bij de muziek en emotieoverdracht.

Die Weense pauze, heb je ook gelijk in maar de variaties van dirigenten daarin, daarover is veel geschreven en het zijn kleine verschillen die het hem doen. Bovendien zijn die pauzes, als je die wals zelf danst bepalend voor vleugels krijgen of rondschuifelen :cool2:

Link to comment
Share on other sites

Natuurlijk is het de muziek die in feite ritmisch is. Waar het hier, dacht ik, om gaat is, in hoeverre het bronmateriaal en de apparatuur in staat zijn die eigenschap van muziek correct door te geven en waar dat dan aan zou kunnen liggen. In het spraakgebruik ervaren de mensen (als dat goed lukt) dan als een ritmische CD of versterker om aan te geven dat die eigenschap goed doorkomt. Wat heb je aan ritmische muziek als je het niet via je apparatuur kunt horen.

Toch is het frappant dat menig R&R band de pan uit swingt m.b.v. vaak 4e hands afgeragde gitaarversterkers met een speaker er in van nou ja... ze elkaar moeten horen via monitors op het podium met ook een stel speakers er in en versterkers die bepaald niet het predikaat high-end verdienen enz. Ritmisch staat het bij een goede band als een huis. Leg mij dat dan maar eens uit als de techniek zo belangrijk is voor het "ritme".

 

:rolleyes:

Link to comment
Share on other sites

I begrijp niet wat ritme verders met muziek te maken heeft, ritme en klank zijn ondergeschikt aan de emotie die overgebracht wordt.

Voorbeeld: Een aantal jaren geleden was ik eens bij een Soefi, je weet wel een Moslim en die deed z'n ding. Hij deed een gebed en een ander persoon gebruikte daarbij een muziekinstrument maar de bedoeling was niet om in de maat van de tekst te trommelen maar juist niet in de maat te trommelen, zoveel mogelijk random geluid dus. :P Is dit nu muziek of niet? Volgens mij wel, maar wie ben ik?

Link to comment
Share on other sites

Guest Kraus vonBentinck
I begrijp niet wat ritme verders met muziek te maken heeft,

Af en toe heb ik ook het idee dat zo'n discussie werkelijk alle kanten opvliegt.

 

Hoe iemand zoiets kan opschrijven is mij een compleet raadsel. Waarom heb je dan audioapparatuur thuis staan, toch niet voor kanonschoten, langsrijdende treinen of ping-pongwedstrijden?

 

Muziek is een (bijna universele) taal en elke taal heeft de bedoeling om te communiceren, iets over te brengen (dat hoeft niet in alle gevallen een gevoel te zijn maar muziek is vanwege het universele karakter daar wel bijzonder geschikt voor)

Net zoals je bij taal een bevel niet moet uitspreken als een verzoek, woorden door uitspraak een betekenis kunnen krijgen zo zijn ritme en klank stijlmiddelen die helpen om de boodschap vorm te geven en inhoud.

Afhankelijk van wat men wil meedelen worden bepaalde instrumenten, een klank en een ritme gekozen en dat kan intuitief (aan een enkeling voorbehouden) en op basis van een diep inzicht

 

Muziek was er altijd al, de regels/theorie worden achteraf geformuleerd maar omgekeerd zou zonder regels een taal niet bestaan. Door het kennen van de regels begrijp je de taal beter en als iedereen zijn eigen taal zou spreken dan is er geen communicatie meer.

Maar dit alles heeft niets meer met het onderwerp te maken.

 

PS als je gewoon allemaal "random" geluiden voortbrengt die door geen enkele toehoorder in een bepaalde context kunnen worden geplaatst ( dat is dus in het genoemde voorbeeld niet het geval, daar is wel degelijk sprake van communicatie) dan is daar ook een woord voor: kakafonie en dat is geen muziek maar gewoon kolereherrie

Link to comment
Share on other sites

Is dit nu muziek of niet? . Natuurlijk is dat muziek. Hij bespeelt een muziekinstrument en daaruit vloeit een bepaalde ritme/klank, of dat je boeit of niet, de beleving en emotie is voor iedereen verschillend. Geniet nou ook maar van je audio zoals zoveel forumleden en vergeet daarbij ook niet het ritme/klank verhaal ;) Kijk Klaus heeftl er al een vb aangenomen :cool2:

Link to comment
Share on other sites

Muziek is een (bijna universele) taal en elke taal heeft de bedoeling om te communiceren, iets over te brengen (dat hoeft niet in alle gevallen een gevoel te zijn maar muziek is vanwege het universele karakter daar wel bijzonder geschikt voor).

Ben ik het (natuurlijk) niet mee eens.

Ik hoorde eens een liedje, Chechisch of Russisch ofzo, en dat klonk me toch triest. Bleek het een heel vrolijk liedje te zijn. :P

Link to comment
Share on other sites

Muziek is een (bijna universele) taal en elke taal heeft de bedoeling om te communiceren, iets over te brengen (dat hoeft niet in alle gevallen een gevoel te zijn maar muziek is vanwege het universele karakter daar wel bijzonder geschikt voor).

Ben ik het (natuurlijk) niet mee eens.

Ik hoorde eens een liedje, Chechisch of Russisch ofzo, en dat klonk me toch triest. Bleek het een heel vrolijk liedje te zijn. :P

Tja hoorde eens een Amerikaans dansnummer uit de jaren '50. Heel swingend en frivool maar de tekst was zo doevig ...

 

:rolleyes:

Link to comment
Share on other sites

Natuurlijk is het de muziek die in feite ritmisch is. Waar het hier, dacht ik, om gaat is, in hoeverre het bronmateriaal en de apparatuur in staat zijn die eigenschap van muziek correct door te geven en waar dat dan aan zou kunnen liggen. In het spraakgebruik ervaren de mensen (als dat goed lukt) dan als een ritmische CD of versterker om aan te geven dat die eigenschap goed doorkomt. Wat heb je aan ritmische muziek als je het niet via je apparatuur kunt horen.

Toch is het frappant dat menig R&R band de pan uit swingt m.b.v. vaak 4e hands afgeragde gitaarversterkers met een speaker er in van nou ja... ze elkaar moeten horen via monitors op het podium met ook een stel speakers er in en versterkers die bepaald niet het predikaat high-end verdienen enz. Ritmisch staat het bij een goede band als een huis. Leg mij dat dan maar eens uit als de techniek zo belangrijk is voor het "ritme".

 

:rolleyes:

 

Ja, dat is een goeie, Pjotr :D , maar we hebben het over verschillende dingen. Wat deze discussie denk ik goed duidelijk maakt, is hoeveel aspecten en interpretaties er aan het begrip ritme kleven. Je hebt ritme in de betekenis van op het juiste moment de juiste beat geven. Je hebt ritme in de betekenis van juist niet op het juiste moment in de maat spelen maar er bewust net iets naast gaan zitten in het kader van een ander type artistieke prestatie die je wilt neerzetten. En daaraan vast zit de discussie: in hoeverre speelt de kwaliteit van apparatuur hierbij wel of niet een cruciale rol.

 

Het is duidelijk dat je het spelen rond de juiste maat in de tijd kunt uitvergroten zodat het ook op kwalitatief mindere apparatuur hoorbaar is: als je de vertraging of versnelling in tijd maar genoeg oprekt. Een Weense wals of bijv. zigeunermuziek zijn mooie voorbeelden. Het meeste daarvan hoor je ook op een transistorradio wel. Er zijn ook veel soorten (bijv. R&R) muziek waarin ritme juist door luidheidsvariaties bedoeld is om sterke accenten te zetten. Dan maakt dit subtiele gedoe ook niet veel uit, het gaat erom de zaak in beweging te krijgen. Het leidt geen twijfel dat je van een goed ritme kunt genieten zonder dat je daarvoor een dure high end installatie nodig hebt. Ik denk dat het in veel R&R muziek meestal niet zo kritisch is (zonder iets af te willen doen aan de prestatie die een goede band neerzet). Waar het wel kritisch wordt is als een band (J.J. Cale is genoemd) het subtieler aanpakt met kleinere variaties. Als je van die muziek houdt dan klinkt het op eenvoudige versterker natuurlijk ook best goed, maar de ritmische sfeer, die dampende subtiele swing uit Oklahoma, het live 'echtheids' gevoel komt op zo'n versterker niet zo gemakkelijk over het voetlicht.

 

Overigens sta je in je voorbeeld wel live bij de muziek met de beste installatie die je in huis hebt, nl. je gehoorsysteem. In de andere gevallen hebben we het over ingeblikte muziek (op CD, vinyl, etc.) waarvan je mag hopen dat er nog iets is overgebleven van de live prestatie. En dan maakt (als je een beetje een fijnproever bent) m.i. de temporele nauwkeurigheid van je installatie veel uit in het goed overbrengen van de ritmische sfeer.

 

Waarom?

 

Bij ritme gaat het om accenten in de tijd. Die accenten zijn echter klanken. Klank vormt dus een impliciet onderdeel van ritme, zoals anderen hier ook al hebben opgemerkt. Het gaat dus niet alleen om percussie en drums. Naast de subtiele verschuivingen in tijd voor de 'schwung' of emotie in sommige muziek zijn er dus meer factoren die je versterker in het kader van ritme goed moet kunnen weergeven. Wat m.i. bijv. ook tot het ritme behoort en heel belangrijk is voor het goed overbrengen daarvan, zijn de bijgeluiden van instrumenten in het ritmisch klankpatroon (denk bijv. aan het metalen bijgeluid van een gitaarsnaar, die een extra accent in het ritmisch accent zet of aan de bijbehorende boventonen). Dat zijn voorbeelden van bij ritme behorende klankaspecten in een kort tijdsdomein waarbij temporele nauwkeurigheid een grote rol speelt. Mijns inziens erg belangrijk voor de 'echtheidsindruk' van het ritmisch geluid en de mate waarin het ritme je bij de strot kan pakken, je op sleeptouw neemt. Een kwalitatief mindere installatie is niet in staat dat in alle gevallen goed hoorbaar te maken. Een ander belangrijk aspect in verband met ritme is m.i. de echo in de akoestische ruimte. Goede muziekuitvoerenden houden hier niet alleen in hun ritme rekening mee of spelen er zelfs mee, maar het neergezette ritme klinkt na en interfereert in een complex patroon met het actueel lopende ritme. (Kraus, denk jij dan ook meteen aan Celibidache ?) Het gaat hier weliswaar ook om langere tijdsdomeinen, maar de temporele juistheid is wederom heel erg bepalend voor hoezeer je het ritme in die akoestische ruimte als werkelijk ervaart. Vergeet het maar dat een kwalitatief mindere installatie dit goed hoorbaar maakt. In jouw voorbeeld, Pjotr, heb je overigens deze aspecten wel tot je beschikking omdat je bij een live uitvoering bent en de zaal dus ook hoort.

 

Ritme, klank, emotie, temporeel juist of niet, een band met slechte versterkers die toch staat als een huis:

ook bij muziek is het geheel meer dan de som van de paar delen die we nu hebben geinventariseerd.

 

ER EE

Link to comment
Share on other sites

Het schiet natuurlijk net langs de kern van het onderwerp, maar ritme moet door een goeie tijdsresponsie worden ondersteund. Als je op de echt ultrakorte tijdsdelen gaat letten. dan komt de fasehuishouding om de hoek kijken. En ook de sprongrespons van componenten.

 

Belangrijk bij de relatie tussen versterker en speaker is de mate waarin de versterker bij de electronische uitgangsbelasting, die hij vanuit de speaker meent te ervaren, in staat is snel grote stromen te leveren, als het ingangssignaal daarom vraagt. Een versterker die dat niet kan , gaat de neiging vertonen fasefouten te maken en te gaan clippen.

 

Vooral die fasefouten vormen een aantasting van de natuurlijkheid van de weergave van natuurlijke geluiden van de stem en de klassieke instumenten. Je hebt het hier over ritme, maar dat ritme zou ook weleens een knauw kunnen krijgen als sprongsignalen en ingewikkelde timbtres vervormd raken. Dan gaan er al gauw de scherpe kanten vanaf die het ritme vervolmaken .

 

Lijkt me.

Link to comment
Share on other sites

Het schiet natuurlijk net langs de kern van het onderwerp, maar ritme moet door een goeie tijdsresponsie worden ondersteund. Als je op de echt ultrakorte tijdsdelen gaat letten. dan komt de fasehuishouding om de hoek kijken. En ook de sprongrespons van componenten.

 

Belangrijk bij de relatie tussen versterker en speaker is de mate waarin de versterker bij de electronische uitgangsbelasting, die hij vanuit de speaker meent te ervaren, in staat is snel grote stromen te leveren, als het ingangssignaal daarom vraagt. Een versterker die dat niet kan , gaat de neiging vertonen fasefouten te maken en te gaan clippen.

 

Vooral die fasefouten vormen een aantasting van de natuurlijkheid van de weergave van natuurlijke geluiden van de stem en de klassieke instumenten. Je hebt het hier over ritme, maar dat ritme zou ook weleens een knauw kunnen krijgen als sprongsignalen en ingewikkelde timbtres vervormd raken. Dan gaan er al gauw de scherpe kanten vanaf die het ritme vervolmaken .

 

Lijkt me.

Dat is dus de audiofiele uitleg, het praten over apparaten.

Link to comment
Share on other sites

Het schiet natuurlijk net langs de kern van het onderwerp, maar ritme moet door een goeie tijdsresponsie worden ondersteund. Als je op de echt ultrakorte tijdsdelen gaat letten. dan komt de fasehuishouding om de hoek kijken. En ook de sprongrespons van componenten.

 

Belangrijk bij de relatie tussen versterker en speaker is de mate waarin de versterker bij de electronische uitgangsbelasting, die hij vanuit de speaker meent te ervaren, in staat is snel grote stromen te leveren, als het ingangssignaal daarom vraagt. Een versterker die dat niet kan , gaat de neiging vertonen fasefouten te maken en te gaan clippen.

 

Vooral die fasefouten vormen een aantasting van de natuurlijkheid van de weergave van natuurlijke geluiden van de stem en de klassieke instumenten. Je hebt het hier over ritme, maar dat ritme zou ook weleens een knauw kunnen krijgen als sprongsignalen en ingewikkelde timbtres vervormd raken. Dan gaan er al gauw de scherpe kanten vanaf die het ritme vervolmaken .

 

Lijkt me.

Dat is dus de audiofiele uitleg, het praten over apparaten.

En als we het zonder audiofiele theorie moesten doen, dus alleen met onze oren, dan hadden we nu nog die cilinder van Edison. Klonk ook goed hoor...

 

En zo'n keramisch element van philips, weetjewel, zo'n zilveren ding met een scharniernaald. Ik vond dat er niks an mankeerde. Tenminste, dat vonden mijn oren. Als we niet verder zochten langs de paden van het audiofiele geneuzel over apparaten, dan kenden we nog niet de geneugten van de veel betere elementen van tegenwoordig.

Link to comment
Share on other sites

Guest Kraus vonBentinck
Het schiet natuurlijk...... die het ritme vervolmaken .

 

Lijkt me.

Dat is dus de audiofiele uitleg, het praten over apparaten.

en dat komt van iemand die dit zegt:

QUOTE (pinobot @ 10 Nov 2005, 18:18:12)

I begrijp niet wat ritme verders met muziek te maken heeft,

 

;)

Link to comment
Share on other sites

En als we het zonder audiofiele theorie moesten doen, dus alleen met onze oren, dan hadden we nu nog die cilinder van Edison. Klonk ook goed hoor...

Is dat niet wat veel eer voor audiofielen? :rolleyes:

 

Zou het ook niet geholpen hebben dat er lieden zijn (geweest) die met die ingeblikte muziek gewoon hun brood verdienen?

Link to comment
Share on other sites

Het schiet natuurlijk net langs de kern van het onderwerp, maar ritme moet door een goeie tijdsresponsie worden ondersteund. Als je op de echt ultrakorte tijdsdelen gaat letten. dan komt de fasehuishouding om de hoek kijken. En ook de sprongrespons van componenten.

 

Belangrijk bij de relatie tussen versterker en speaker is de mate waarin de versterker bij de electronische uitgangsbelasting, die hij vanuit de speaker meent te ervaren, in staat is snel grote stromen te leveren, als het ingangssignaal daarom vraagt. Een versterker die dat niet kan , gaat de neiging vertonen fasefouten te maken en te gaan clippen.

 

Vooral die fasefouten vormen een aantasting van de natuurlijkheid van de weergave van natuurlijke geluiden van de stem en de klassieke instumenten. Je hebt het hier over ritme, maar dat ritme zou ook weleens een knauw kunnen krijgen als sprongsignalen en ingewikkelde timbtres vervormd raken. Dan gaan er al gauw de scherpe kanten vanaf die het ritme vervolmaken .

 

Lijkt me.

Dat is dus de audiofiele uitleg, het praten over apparaten.

 

 

 

En bovendien: sorry hoor, ik kon er in mijn denkraampje even niets anders over vinden. Het is ook maar een poging...

Link to comment
Share on other sites

Create an account or sign in to comment

You need to be a member in order to leave a comment

Create an account

Sign up for a new account in our community. It's easy!

Register a new account

Sign in

Already have an account? Sign in here.

Sign In Now
 Share

×
×
  • Create New...